Το «I Suscribe» είναι μια νέα παγκόσμια καμπάνια για την οικονομική στήριξη των αντιπολιτευόμενων εφημερίδων που έχουν απομείνει στην Τουρκία. Έστω και με μια συνδρομή, δίνεται παράταση ζωής στην ελευθεροτυπία.
Το International Press Institut IPI είναι η παλαιότερη οργάνωση στον κόσμο για την ενίσχυση της ελευθεροτυπίας. Η διευθύντριά του Μπάρμπαρα Τριφόνι ρωτήθηκε για την κατάσταση της ελευθεροτυπίας στην Τουρκία και τα είπε έξω από τα δόντια. «Η ανεξάρτητη δημοσιογραφία στη χώρα δίνει αγώνα επιβίωσης» ήταν το μήνυμά της. Μαζί με τους συνεργάτες της αποφάσισαν να μην μείνουν παρατηρητές. Μαζί με άλλες οργανώσεις ξεκίνησαν καμπάνια με τον τίτλο «I Subscribe». Πρόκειται για μια διαδικτυακή πρωτοβουλία, όπου οι αναγνώστες μπορούν να γραφτούν συνδρομητές και με τον τρόπο αυτό να συμβάλουν στην επιβίωση του τύπου. Το πρότζεκτ στηρίζουν το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ελευθερία του Τύπου και της Έκφρασης, η παγκοσμίου φήμης P.E.N International, μια από τις πιο γνωστές ενώσεις συγγραφέων καθώς και το παράρτημά της στη Γερμανία.
Μεγάλη η επιρροή του Ερντογάν
Τουλάχιστον 15 εργαζόμενοι της Cumhüriyet βρίσκονται στη φυλακή
Την πρωτοβουλία στηρίζει και η ευρωβουλευτής των Πρασίνων Ρεμπέκα Χαρμς. Μιλώντας στη DW δήλωσε σοκαρισμένη από την κατάσταση των δημοσιογράφων και όσων ασχολούνται με το μιντιακό περιβάλλον στην Τουρκία. Μια γρήγορα ματιά σε αριθμούς επιβεβαιώνει τη δραματικότητα των εκεί εξελίξεων. Σύμφωνα με τον ιστότοπο «turkey purge» που αφορά σε Τούρκους δημοσιογράφους που συλλαμβάνονται στη χώρα, 319 βρίσκονται στις φυλακές και 189 εκδοτικά ιδρύματα έχουν βάλει λουκέτο. Μόλις τον περασμένο Μάρτιο η εξαγορά ενός από τα μεγαλύτερα εκδοτικά συγκροτήματα της χώρας, του ομίλου Ντογκάν, προκάλεσε μεγάλη αίσθηση. Στον όμιλο που θεωρούνταν ότι τηρούσε επικριτική στάση απέναντι στον Ερντογάν, ανήκουν το CNN Türk, η Hürriyet, η έκδοσή της στα αγγλικά Hürriyet Daily News, η εφημερίδα Posta, η αθλητική Fanatik και ο τηλεοπτικός σταθμός Kanal-D. Ο αγοραστής, η εταιρεία holding Demirören, λέγεται ότι διατηρεί στενές σχέσεις με τον Τούρκο πρόεδρο.
Η επιρροή του Ερντογάν δεν αφορά μόνο τα ιδιωτικά ΜΜΕ. Πολύ περισσότερο ασκεί επιρροή στα κρατικά μέσα και αυτό φάνηκε στις βουλευτικές εκλογές του 2015. Μόνο τον τελευταίο μήνα πριν τις εκλογές κρατικές τηλεοράσεις και ραδιόφωνα του αφιέρωσαν 100 ώρες μεταδόσεων, όταν για την αντιπολίτευση δεν ήταν ούτε το ¼. Το πόσο στενοί είναι οι δεσμοί ανάμεσα στην κρατική μηχανή και τα μίντια, διαπιστώνει το IPI με μια λακωνική ανακοίνωση του τύπου. «Το 90% των ΜΜΕ στη ώρα βρίσκεται υπό την επιρροή της κυβέρνησης».
Οικονομική στήριξη
Πανταχού παρών σε όλα τα ΜΜΕ είναι ο Ερντογάν
Στο επίκεντρο της καμπάνιας «I Subscribe» βρίσκεται καταρχήν η εφημερίδα Cumhuriyet. Ιδρύθηκε το 1924 και ανήκει στις παλαιότερες τουρκικές εφημερίδες. Το ότι ακόμη και ένας εκδοτικός όμιλος με τέτοια παράδοση δεν είναι απρόσβλητος από επιρροές, έγινε σαφές αρχές του χρόνου. Παρά τη διεθνή κατακραυγή στελέχη της εφημερίδας καταδικάστηκαν σε πολυετείς ποινές φυλάκισης, μεταξύ αυτών και ο φημισμένος δημοσιογράφος των μεγάλων αποκαλύψεων Αχμέτ Σικ. Η κατηγορία που τους προσήψαν ήταν αυτή της στήριξης τρομοκρατικών οργανώσεων, που η Τουρκία χρησιμοποιείται ως προκάλυμμα για να κλείνει το στόμα των «ενοχλητικών» επικριτών της κυβέρνησης.
Με αυτήν την καμπάνια εκφράζεται τουλάχιστον η ελπίδα ότι οικονομικά αδύναμες εφημερίδες θα μπορέσουν να ορθοποδήσουν. Δεν απομένει παρά να στεφθεί με επιτυχία το εγχείρημα της Μπάρμπαρα Τριφόνι και των συνεργατών της. Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει πάντως για μια τέτοια πρωτοβουλία. Όπως έγινε γνωστό από την διεθνή οργάνωση «Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα» επίκειται η έκδοση κι άλλων δικαστικών ετυμηγοριών για δημοσιογράφους, εργαζόμενους στη συντηρητική αντιπολιτευόμενη Zaman. Μέχρι που έκλεισε το 2016 η εφημερίδα είχε τη μεγαλύτερη κυκλοφορία.
Ντάνιελ Χάινριχ/ Ειρήνη Αναστασοπούλου
