Για να υπολογιστεί πόσο κοστίζει στη Γερμανία η ένταξη των προσφύγων στην κοινωνία απαιτούνται αξιόπιστα στοιχεία. Όμως τα στατιστικά είναι ελλιπή. Οι αρχές δεν γνωρίζουν καν πόσοι πρόσφυγες βρίσκονται στην Γερμανία.
Ακόμα και σήμερα είναι άγνωστο πόσοι ακριβώς πρόσφυγες βρίσκονται στην Γερμανία. Από τον Σεπτέμβριο του 2015 μέχρι και τον Ιούλιο του 2016 το σύστημα καταγραφής αιτούντων άσυλο EASY κατέγραψε περισσότερους από 900.000 ανθρώπους. Όμως το στοιχείο αυτό είναι αναξιόπιστο, διότι δεν καταγράφει ονόματα ή αριθμό διαβατηρίων. Κατά συνέπεια η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων (BAMF) δεν μπορεί να αποκλείσει διπλοεγγραφές ή λάθη στην καταγραφή.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο αριθμός των προσφύγων που περνούν τα γερμανικά σύνορα μειώθηκε τους τελευταίους μήνες από 91.600 τον Ιανουάριο σε 16.300 τον Ιούνιο. Την ίδια στιγμή όμως αυξάνονται οι αιτήσεις για άσυλο. Από 442.000 το 2015 σε 469.000 μέχρι φέτος τέλη Ιουλίου. Άγνωστο ωστόσο πόσοι από τους αιτούντες άσυλο παραμένουν στη Γερμανία. Πέρυσι η χορήγηση ασύλου έφθασε το 50%, ενώ φέτος ξεπέρασε το 60%.
Πόσο κοστίζουν οι πρόσφυγες;
«Θα τα καταφέρουμε», υπόσχονταν η Α. Μέρκελ στους πολίτες όταν χιλιάδες πρόσφυγες περνούσαν καθημερινά τα σύνορα.
Οι πρόσφυγες χρειάζονται στέγη, σίτιση, περίθαλψη και εκπαίδευση. Τα περισσότερα γερμανικά οικονομικά ινστιτούτα τοποθετούν το κόστος ανά πρόσφυγα στα 12-20.000 ευρώ το χρόνο. Με βάση αυτές τις μελέτες αυτές το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει σε δαπάνες σχεδόν 100 δις ευρώ μέχρι το 2020, δηλαδή με περίπου 20 δις το χρόνο.
Ασαφές παραμένει ωστόσο αν τα ποσά αποτελούν καθαρές δαπάνες ή αν συνιστούν εν τέλει επένδυση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τουλάχιστον ένα μέρος των χρημάτων επιστρέφει στο κράτος. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων (BAMF) προχώρησε μέσα σε ένα χρόνο στον διπλασιασμό των υπαλλήλων της σε συνολικά 6.000. Σύμφωνα με έρευνες του οικονομικού περιοδικού Wirtschaftswoche τα ομόσπονδα κρατίδια δημιούργησαν σχεδόν 16.000 νέες θέσεις εργασίας για διδακτικό προσωπικό. Την ίδια στιγμή απαιτούνται για την εκπαίδευση των προσφύγων 25.000 δάσκαλοι σε σχολεία και επαγγελματικές σχολές, καθώς και χιλιάδες ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί.
Καθυστερήσεις ένταξης στην αγορά εργασίας
22 μήνες περνούν έως ότου χορηγηθεί άσυλο σε έναν πρόσφυγα και μάθει σωστά γερμανικά
Οι μεγάλες γερμανικές εταιρίες υποσχέθηκαν το φθινόπωρο του 2015 ότι θα εκπαιδεύουν και θα απασχολήσουν μετανάστες. Έρευνα της γερμανικής Frankfurter Allgemeine Zeitung έδειξε ωστόσο ότι οι 30 μεγαλύτερες επιχειρήσεις με συνολικά 3,5 εκ. εργαζομένους απασχολούσαν τέλη Ιουνίου μόλις 54 πρόσφυγες, από τους οποίους οι 50 εργάζονταν στα ιδιωτικοποιημένα Γερμανικά Ταχυδρομεία. Σύμφωνα με το Γερμανικό Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο (DIHK) oι καθυστερήσεις στην ένταξη προσφύγων στην αγορά εργασίας οφείλονται και στο γεγονός ότι κατά μέσο όρο μεσολαβούν 22 μήνες έως ότου ένας πρόσφυγας λάβει άσυλο και μάθει σωστά γερμανικά.
Παρά το γεγονός ότι τα στατιστικά στοιχεία για τους πρόσφυγες είναι ελλιπή, γεγονός είναι ότι όσα λιγότερα κάνει το γερμανικό δημόσιο για την ενσωμάτωση, την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση των προσφύγων, τόσο αυξάνεται εν τέλει το κόστος για τον γερμανό φορολογούμενο. Ο γερμανός οικονομολόγος Κρίστιαν Προάνο κάνει μάλιστα λόγο για «μάχη με το χρόνο» και τονίζει ότι «είναι προτιμότερο να διατεθούν υπερβολικά ποσά σήμερα, παρά να το μετανιώσουμε μετά από δέκα ή είκοσι χρόνια».
Ως προς την χρηματοδότηση του όλου εγχειρήματος, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών αισιοδοξεί ότι θα ανταποκριθεί στην πρόκληση χωρίς αυξήσεις φόρων και περικοπές σε άλλους τομείς υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα αλλάξει για τη Γερμανία η καλή οικονομική συγκυρία. Σε περίπτωση αλλαγής των οικονομικών συμφραζομένων μπορεί να θεωρηθεί βέβαιο ότι η δημόσια συζήτηση για τους πρόσφυγες και το κόστος ένταξής τους θα συνεχιστεί με ακόμα υψηλότερους τόνους από ότι συμβαίνει σήμερα.
Αντρέας Μπέκερ / Στέφανος Γεωργακόπουλος
