«Οι άνθρωποι αισθάνονται αβοήθητοι και ανυπεράσπιστοι»

Συνεχίζονται οι ταραχές στις ΗΠΑ μετά τη δολοφονία του Τζ. Φλόιντ. Για να τερματιστούν, θα πρέπει να αλλάξουν πάρα πολλά σε αυτή τη χώρα και όχι μόνο η συμπεριφορά της αστυνομίας.

Για μία ακόμη νύχτα συνεχίστηκαν οι οδομαχίες μετά τη δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ στη Μινεάπολη, στις 25 Μαΐου. Ο 46χρονος άνδρας άφησε την τελευταία του πνοή μετά από βίαιη επέμβαση αστυνομικού, ο οποίος τον πατούσε με το πόδι του στον λαιμό, αγνοώντας τις κραυγές απελπισίας του άτυχου Φλόιντ ότι "δεν μπορεί να αναπνεύσει". Μέχρι τα ξημερώματα της Κυριακής ακούγονταν κροτίδες και βεγγαλικά στο κέντρο της Ουάσιγκτον, όπου εκατοντάδες άνθρωποι  είχαν κατεβεί στους δρόμους, διαδηλώνοντας την αγανάκτησή τους για τον ρατσισμό και την αστυνομική βία στις ΗΠΑ.

Η δολοφονία του Λόιντ θυμίζει την παρεμφερή υπόθεση Γκάρνερ: τον Δεκέμβριο του 2014 ο Αφροαμερικανός Έρικ Γκάρνερ πέθανε στη διάρκεια βίαιης προσαγωγής, όταν ένας αστυνομικός τον έπιασε από τον λαιμό, παρασύροντάς τον στο πάτωμα. Πολλές φορές ο Γκάρνερ φώναζε ότι «δεν μπορεί να αναπνεύσει», αλλά κανείς δεν του έδωσε σημασία. Οι Φλόιντ και Γκάρνερ είναι δύο από τους πολλούς άοπλους Αφροαμερικανούς, που σκοτώθηκαν από λευκούς αστυνομικούς.

"Είμαστε συνένοχοι, αν σιωπήσουμε"

Κινητοποιήσεις ακόμη και μπροστά στον Λευκό Οίκο

«Το κίνητρο για τις συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες είναι η αγανάκτηση του κόσμου» λέει ο Μπράιαν Μαρκς, καθηγητής Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Morehouse College, εκπαιδευτικό ίδρυμα με αφροαμερικανική παράδοση, στο οποίο είχε σπουδάσει και ο Martin Luther King. Όπως επισημαίνει «κάποιοι αισθάνονται αβοήθητοι και ανυπεράσπιστοι, αλλά πολλοί αστυνομικοί ή και άλλοι άνθρωποι στην κοινωνία μας δεν το αντιλαμβάνονται...» Όπως λέει ο Μαρκς στην DW ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κάθε άλλο παρά συμβάλλει στην εκτόνωση της βίας. Άλλωστε και ο ίδιος αποκαλεί όσους συμμετέχουν στις διαδηλώσεις "thugs". Πρόκειται για υποτιμητική έννοια, συνώνυμο του "γκάγκστερ", που χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για τους Αφροαμερικανούς. 

Βέβαια ο Αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε τα συλληπητήριά του στην οικογένεια του Φλόιντ, αλλά ο Μπράιαν Μαρκς θεωρεί ότι αυτή η χειρονομία δεν ήταν ιδιαίτερα πειστική. Λόγια συμπόνιας, υποστηρίζει ο Αμερικανός καθηγητής, δεν ακούμε από τον Τραμπ, εκτός αν τα διαβάζει από το χαρτί. Αντιθέτως, «στον ελεύθερο λόγο και στα tweets που δημοσιεύει, αναγνωρίζουμε τον πραγματικό του εαυτό». Όσο για τον Τζορτζ Μπάιντεν, αντίπαλο του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, θεωρεί ότι η συμπεριφορά του Αμερικανού προέδρου προσφέρει γόνιμο έδαφος στον φανατισμό. «Αν σιωπήσουμε, γινόμαστε κι εμείς συνένοχοι στη διαιώνιση της βίας», τονίζει ο υποψήφιος των Δημοκρατικών.

Προκαταλήψεις στην αστυνομία - και όχι μόνο

Καθαριότητα μετά τις διαδηλώσεις στο Σιάτλ

Σύμφωνα με τη στατιστική, οι μαύροι στις ΗΠΑ πέφτουν πολύ συχνότερα θύματα αστυνομικής βίας από τους λευκούς. Επιπλέον, αντιμετωπίζουν πιο συχνά προβλήματα υγείας, χωρίς να έχουν εξίσου καλή πρόσβαση με τους λευκούς στο σύστημα υγείας. Γι' αυτό άλλωστε, στην κρίση του κορωνοϊού, ο αριθμός των θυμάτων μεταξύ των μαύρων ήταν αναλογικά υψηλότερος και έφτασε το 23%, ενώ ο συνολικός πληθυσμός των Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ δεν ξεπερνά το 13%.

«Στις ΗΠΑ έχουμε μία ανησυχητική ανισότητα όσον αφορά την πρόσβαση στο σύστημα υγείας και η ανισότητα αυτή εντείνεται σε εποχές κορωνοϊού», λέει ο Άσουιν Βάζαν, καθηγητής Ιατρικής στο πανεπιστήμιο Columbia και θεράπων ιατρός στο Presbyterian Hospital. Η οργή από τη δολοφονία του Φλόιντ ήρθε να προστεθεί στην αγανάκτηση και στην οδύνη αυτών των ανθρώπων, που έχασαν πολλούς φίλους και συγγενείς από τον κορωνοϊό. Μπορούν οι διαδηλωτές, που σήμερα κατεβαίνουν στους δρόμους ενάντια στον ρατσισμό, να αλλάξουν κάτι στη διαχρονική αίσθηση της αδικίας που υφίστανται; Ο καθηγητής Μαρκς θεωρεί ότι αν οι αντιδράσεις διαρκέσουν και συνεχίσουν να αναδεικνύονται στα μέσα ενημέρωσης, θα μπορούσαν να ψηφιστούν νέοι, πιο αυστηροί νόμοι για τον έλεγχο της αστυνομικής βίας πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Ωστόσο, υποστηρίζει, δεν αρκεί να ψηφίζονται νέοι νόμοι, ούτε να υποβάλλονται σε ενδελεχή εκπαίδευση οι αστυνομικοί. Τα στερεότυπα απέναντι στους Αφροαμερικανούς είναι ευρύτατα διαδεδομένα, λέει ο καθηγητής Μαρκς και συμπεραίνει ότι «αν πραγματικά θέλουμε να ελέγξουμε το φαινόμενο, θα πρέπει να αλλάξουμε ολόκληρη την κοινωνία».

Κάρλα Μπλάικερ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου