Απτά αποτελέσματα της συνεργασίας ελληνικών και γερμανικών δήμων μετά το δύσκολο ξεκίνημα. Ορισμένα συμπεράσματα από την πολυήμερη περιοδεία του Χανς-Γιόαχιμ Φούχτελ στη Βόρεια Ελλάδα.
Σε φιλικό κλίμα ολοκληρώθηκε η περιοδεία του γερμανού υφυπουργού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης Χανς-Γιόαχιμ Φούχτελ σε Σέρρες, Δράμα, Καβάλα, Θάσο, Κομοτηνή και Θεσσαλονίκη την προηγούμενη εβδομάδα. Και δεν ήταν μόνο οι δήμαρχοι και περιφερειάρχες που τον υποδέχθηκαν εμφανώς εγκάρδια. Σε δημόσια εκδήλωση στη Δράμα για Έλληνες συνταξιούχους που είχαν εργαστεί στη Γερμανία 200 άτομα επανειλημμένα διέκοπταν με χειροκροτήματα την ομιλία του. Προπαντός όταν ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας γραφείου στο κτήριο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης στη Δράμα για να διευκολυνθεί η πρόσβαση τους στις παροχές και τη σύνταξη που δικαιούνται από το γερμανικό κράτος. Τις συμβουλές θα τις παρέχουν πρώην κοινωνικοί λειτουργοί από τον σύλλογο Hellenic Silverstars, μια οργάνωση ανθρώπων που ζούσαν και εργάζονταν στη Γερμανία. Η ομάδα αυτή ιδρύθηκε μετά από πρωτοβουλία της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης των δήμων και κοινοτήτων των δύο χωρών.
Οι δυσκολίες της αρχής ξεπεράστηκαν
Μπουτάρης: "Αρχίζει και φαίνεται πραγματικά όχι μόνο η ανάγκη για συνεργασία αλλά και η δουλειά που γίνεται"
Το παράδειγμα είναι ενδεικτικό της αλλαγής που διαπιστώνεται όλο και περισσότερο εδώ και ένα χρόνο. Όπως παραδέχτηκε ο κ. Φούχτελ σε δήλωση του στους Έλληνες δημοσιογράφους: «χρειάστηκε κάποιο χρονικό διάστημα ώστε ό ένας να μάθει τον άλλο και να συνηθίσει τα χνώτα του». Ανάλογη δήλωση έκανε και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης: «Η ελληνογερμανική συνεργασία πέρασε από πολλά κύματα, πολλές φορές δυσάρεστα. Τελικά όμως τα έχουμε καταφέρει και αρχίζει και φαίνεται πραγματικά όχι μόνο η ανάγκη για συνεργασία αλλά και η δουλειά που γίνεται, ίσως όχι στο βαθμό που περιμέναμε, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τις δυσκολίες που είχε όλη αυτή η ιστορία και τον πολύ δύσκολο στόχο που είχε τεθεί εξ αρχής».
Η βασική δυσκολία του όλου εγχειρήματος όταν ξεκίνησε πριν από έξι περίπου χρόνια ήταν ότι έπρεπε να αρχίσει από το μηδέν, επειδή δεν υπήρξε προηγούμενο για μια τέτοιου είδους συνεργασία μεταξύ ευρωπαϊκών δήμων. Έπειτα, διαφορετικά λειτουργεί η τοπική αυτοδιοίκηση στη Γερμανία και διαφορετικά στην Ελλάδα. Οι γερμανικοί δήμοι έχουν περισσότερες αρμοδιότητες και τα έσοδα τους από δημοτικούς φόρους και τέλη ξεπερνούν ορισμένες φορές το 40% του προϋπολογισμού τους, είναι δηλαδή σχεδόν τετραπλάσια απ' ότι στους ελληνικούς δήμους. Το ζητούμενο λοιπόν της πρώτης φάσης της συνεργασίας ήταν πως θα βρεθούν, παρά τις υπάρχουσες διαφορές, πρακτικές μορφές συνεργασίας. Αυτό το ήδη δύσκολο εγχείρημα περιπλέχθηκε ακόμη περισσότερο λόγω της έντασης που επικρατούσε στις ελληνογερμανικές σχέσεις μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Άμεση συνέπεια αυτής της «ψυχροπολεμικής» κατάστασης ήταν οι επιθέσεις που δεχόταν η Ελληνογερμανική Συνέλευση, προσωπικά ο Χανς-Γιόαχιμ Φούχτελ όπως και Έλληνες δήμαρχοι που συμμετείχαν σε αυτό το εγχείρημα.
Το ατού της συνεργασίας είναι η τεχνογνωσία
Παρά το αρνητικό κλίμα που επικρατούσε στην ελληνική κοινή γνώμη η ελληνογερμανική συνεργασία σε επίπεδο δήμων και περιφερειών προχώρησε. Το μεγάλο ατού αυτής της προσπάθειας είναι η ανταλλαγή τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών στη διαχείριση του δημόσιο τομέα. Ενώ στην αρχή πολλοί Έλληνες δήμαρχοι δεν έβλεπαν νόημα στη συνεργασία, επειδή δεν συνοδευόταν από επενδύσεις, στην πορεία όλο και περισσότεροι άρχισαν να κατανοούν ότι μέσω τις συνεργασίας με γερμανικούς δήμους θα μπορούσαν να λύσουν τα καθημερινά και καυτά προβλήματα στις πόλεις τους. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν πάνω από 50 ελληνογερμανικά πρότζεκτ που αφορούν τομείς, όπως τη διαχείριση των αποβλήτων, τον τουρισμό, την προώθηση αγροτοδιατροφικών προϊόντων στη Γερμανία, την εξοικονόμηση ενέργειας.
Εγκατάσταση ανακύκλωσης και συγκέντρωσης προβληµατικών υλικών στο χώρο του αμαξοστάσιου του Δήμου Σερρών κατά γερμανικά πρότυπα
Εδώ και τρία χρόνια ο δήμος Σερρών συνεργάζεται με τον δήμο Άχερν. Απτά αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας είναι σύμφωνα με το δήμαρχο Πέτρο Αγγελίδη μεταξύ άλλων το πιλοτικό πρόγραμμα προμήθειας μικρών κάδων σε μονοκατοικίες δύο συνοικιών με στόχο την εξαφάνιση μεγάλων κάδων σύμμεικτων απορριμμάτων από τους δρόμους και τη μείωση των διαδρομών των απορριμματοφόρων, ώστε να γίνεται οικονομία στα καύσιμα. Μια άλλη γερμανική εμπειρία που έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται στην Καβάλα είναι η κατασκευή ενός ποδηλατοδρόμου. Τα πρώτα 2,5 χλμ. είναι ήδη έτοιμα. Στην Καβάλα πάλι η ελληνογερμανική συνεργασία αφορά το προσφυγικό πρόβλημα και τον θρησκευτικό τουρισμό. Ως ένδειξη «έμπρακτης ευρωπαϊκής αλληλεγγύης» χαρακτηρίζει η δήμαρχος Δήμητρα Τσανάκα την άμεση οργανωτική βοήθεια που παρείχαν ειδικοί σε θέματα διαχείρισης του προσφυγικού από τον δήμο Νυρεμβέργης και την Ελληνογερμανική Συνέλευση το 2015. Από τη μια μέρα στην άλλη είχαν έρθει στην Καβάλα εκατοντάδες πρόσφυγες. Ενώ το κράτος είχε σηκώσει τα χέρια ψηλά, ο δήμος κατάφερε σε λίγες μέρες με τη βοήθεια των ειδικών από τη Γερμανία να πάρει τα αναγκαία μέτρα. Ένα άλλο σημείο της συνεργασίας αφορά τους Φιλίππους που συγκαταλέγονται από πέρυσι στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Βάσει των προσπαθειών που κατέβαλε η Ελληνογερμανική Συνέλευση έχει εκπονηθεί από το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Μονάχου μελέτη για την καλύτερη αξιοποίηση των Φιλίππων ως προορισμού θρησκευτικού τουρισμού και έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο του μεγαλύτερου ταξιδιωτικού γραφείου θρησκευτικού τουρισμού της Γερμανίας.
Χαρακτήρας της συνεργασίας
Χ. Ντέμπεκ (αριστερά) και Κ. Χατζηεμμανουήλ (δεξιά) θεωρούν ότι η συνεργασία Θάσου-Ρόιτλινγκεν είναι προς αμοιβαίο όφελος
Μια άλλη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι ελληνικοί δήμοι είναι η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας του φωτισμού σε δημόσιους χώρους, δηλαδή η αντικατάσταση συμβατικών λαμπτήρων με λαμπτήρες LED. Κατά αυτό τον τρόπο μειώνεται τόσο το ενεργειακό κόστος (κατά 60%) όσο και η εκπομπή ρύπων. Πρωτοπόρος δήμος στην Ελλάδα στην εφαρμογή της αντικατάστασης του φωτισμού είναι η Θάσος. Σύμφωνα με το δήμαρχο της Κώστα Χατζηεμμανουήλ ως το τέλος του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία. Η προετοιμασία του σχετικού σχεδίου αλλά και η παροχή συμβουλών στην αναζήτηση δανείων από ευρωπαϊκούς θεσμούς για την υλοποίηση του έργου είναι αποτέλεσμα της τετράχρονης συνεργασίας με τον δήμο του Ρόιτλινγκεν η οποία επεκτείνεται και σε άλλους τομείς.
Εταίρος του κ. Χατζηεμμανουήλ όλα αυτά τα χρόνια είναι ο πρώην δήμαρχος του Ρόιτλινγκεν Χόλγκερ Ντέμπεκ. Μιλώντας στη Θάσο για αυτή τη συνεργασία ο κ. Ντέμπεκ επιμένει ότι πρόκειται για μια σχέση προς αμοιβαίο όφελος, ότι δηλαδή πρόκειται όντως για ανταλλαγή τεχνογνωσίας και όχι για μονόπλευρη παροχή της Γερμανίας προς την Ελλάδα. «Μόνο στη Θάσο υπάρχουν δύο παραδείγματα που αποδεικνύουν το αντίθετο», επισημαίνει ο Γερμανός δήμαρχος. Το ένα αφορά τις εμπειρίες του νησιού με τις φωτιές. Και η Γερμανία αντιμετωπίζει πλέον λόγω των κλιματικών αλλαγών το φαινόμενο της ξηρασίας. Μετά από πρωτοβουλία των δύο δήμων το τμήμα Δασολογίας του ΑΠΘ και το αντίστοιχο τμήμα στο Πανεπιστήμιο του Ρότενμπουργκ ξεκίνησαν μια συνεργασία που αφορά μέτρα προστασίας όσο και αναγέννησης των δασών που επλήγησαν. Ένα άλλο καλό παράδειγμα που θέλουν να υιοθετήσουν στη Γερμανία είναι ο κινητός μαστογράφος. «Η λύση αυτή λύνει προβλήματα σε απομακρυσμένους οικισμούς στην περιοχή μας», τονίζει ο κ. Ντέμπεκ. Όπως προσθέτει: «ποτέ μια συνεργασία δεν είναι μονόπλευρη, είναι αμφίδρομη.»
Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο
