60χρονα Παν/μίου Ιωαννίνων: Επιστολή ντοκουμέντο του Γιώργου Μυλωνά -Πως έπεισε τον Γεώργιο Παπανδρέου για την ίδρυσή του...

Τα 60α του γενέθλια γιορτάζει το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και οι Γιαννιώτες ξαναθυμούνται τον πολιτικό που έθεσε τις ισχυρές βάσεις στην ανάπτυξη της πόλης. Τον βουλευτή και υπουργό Γιώργο Μυλωνά. Ήταν αυτός που με πείσμα διεκδίκησε απο τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου την ίδρυση του 3ου πανεπιστημίου της χώρας στα Γιάννινα και το πέτυχε την πλέον κατάλληλη στιγμή, λόγω της πολιτικής ρευστότητας εκείνης της εποχής και όλα όσα ακολούθησαν.

Ένας πολιτικός λοιπόν, άφησε ανεξίτηλη την σφραγίδα του στα Γιάννινα. Ένας σεμνός πολιτικός, ο οποίος αν και δεν κατάγονταν απο τα Γιάννινα, πρόσφερε στην πόλη την βάση μιας ισχυρής ανάπτυξης σε όλους τους τομείς. Πρόκειται για τον αείμνηστο βουλευτή και υπουργό Γιώργο Μυλωνά, που με πάθος και αγάπη για την περιοχή, κατάφερε να πετύχει στα Γιάννινα, την ίδρυση του 3ου Πανεπιστημίου στην Ελλάδα το 1964, "...παίρνοντας την μπουκιά απο το στόμα" της Πάτρας...

Στην 10ετία του '60 τέθηκαν οι βάσεις για την κάθετη ανάπτυξη των Ιωαννίνων, στηριζόμενες πάνω σε δύο πυλώνες. Ο πρώτος ήταν η ίδρυση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στη συνέχεια, η σταδιακή επιστροφή των χιλιάδων ξενιτεμένων, που έφερναν μαζί τους τις οικονομίες χρόνων, επενδύοντας στην τοπική οικονομία.
Η ίδρυση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κερδήθηκε χάρη στην επιμονή του βουλευτή Γιώργου Μυλωνά, και τις έξυπνες κινήσεις που έκανε τις κατάλληλες στιγμές.
Το 1996 (2 χρόνια πριν τον θάνατό του), μετά απο ένα άρθρο μου στον "Η.Α", ο Γιώργος Μυλωνάς μου έστειλε μια 4σέλιδη χειρόγραφη επιστολή, ευχαριστώντας με που αναφέρθηκα στον ίδιο και στην οποία περιγράφει για πρώτη φορά, πώς πέτυχε την ίδρυση. Μια επιστολή που μπορεί να χαρακτηριστεί ντοκουμέντο και σαν τέτοιο την κρατούσα στο αρχείο μου. Την επαναφέρω σήμερα στην δημοσιότητα, για να γνωρίζουν οι νεώτεροι και να θυμηθούν οι παλιότεροι. Κυρίως για να γίνουν και συγκρίσεις με δεκάδες ντόπιους βουλευτές και υπουργούς, όλων των κομμάτων, που δεν κατάφεραν να βάλουν στον τόπο την δική τους ανεξίτηλη σφραγίδα, για να τους θυμούνται στο μέλλον...


Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Στην 4σέλιδη χειρόγραφη επιστολή του ο Γιώργος Μυλωνάς, με την σεμνότητα και το ήθος που τον διέκρινε, επισημαίνει για την ίδρυση του Πανεπιστημίου μας:
"Πολλοί έχουν διεκδικήσει την «δόξα» της ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Μερικοί απλώς ανοηταίνουν. Οι πιό «αντικειμενικοί» λένε οτι το Πανεπιστήμιο ίδρυσε η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου και στην κυβέρνηση αυτή, έτυχε να μετέχει και ο Γ. Μυλωνάς. Η πραγματικότητα είναι όπως ακριβώς την γράψατε στο άρθρο σας: «Ο Γιώργος Μυλωνάς επό κυβερνήσεως Γ. Παπανδρέου, κατάφερε να πετύχει την ίδρυση του Πανεπιστημίου στα Γιάννινα, το τρίτον τότε στη χώρα μας. Υπ αυτήν την έννοια, δέχομαι τον έπαινό σας. Δεν πιστεύω στα καλά καθούμενα η κυβέρνηση Παπανδρέου να αποφάσιζε την ίδρυση και λειτουργία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Νοέμβριος 1964), προτού κλείσει ο μήνας στην εξουσία! Όντως, η ενοχλητική μπορώ να πώ, πίεσή μου στον πρωθυπουργό, έφερε το αποτέλεσμα. Ήμουν τότε υφυπουργός Προεδρίας, και πολύ αργότερα (Απρίλιος 1965), έγινα υπουργός Παιδείας μετά τον θάνατο του αειμνήστου Ακρίτα, όταν το Πανεπιστήμιο λειτουργούσε ήδη από μήνες...».
ΤΑ 3 ΑΓΝΩΣΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ...
Στη συνέχεια ο Γ. Μυλωνάς περιγράφει τρία άγνωστα γεγονότα επισημαίνοντας:
- «Επ’ ευκαιρία να σας διηγηθώ και τρία άγνωστα γεγονότα της εποχής εκείνης.
Το πρώτο δείχνει το ήθος του τότε Αρχηγού Της Ενώσεως Κέντρου. Ο Πρόεδρος επρόκειτο να μεταβεί στην Πάτρα – πατρίδα του, ως και του τότε βουλευτού Αχαϊας υιού του Ανδρέα Παπανδρέου-, νομίζω αρχές Σεπτεμβρίου 1964.

- "... Αργά το βράδυ κτύπησε το τηλέφωνο στο σπίτι μου, ήταν ο πρωθυπουργός. «Άκουσε Γιώργο, -μου είπε-, αύριο θα πάω στην Πάτρα και θα ανακοινώσω την εκεί ίδρυση Πανεπιστημίου». «Ωχ!» πρόφτασα να απαντήσω.
-«Μη βιάζεσαι –μου λέει-, θα πώ πώς μετά την ίδρυση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, θα ιδρύσουμε Πανεπιστήμιο στην Πάτρα...».

Την επόμενη βραδυά παρακολούθησα απο το ραδιόφωνο το λόγο του Γ. Παπανδρέου στην Πάτρα και έτσι ακριβώς έγινε. Θαυμάστε την λεπτότητα του χειρισμού από τον πρωθυπουργο, για να μη εκθέσει τον βουλευτή και υπουργό του (Σημειωτέον οτι το Πανεπιστήμιο Πατρών ιδρύθηκε τελικώς το 1966)...".
-"...Αλλο στιγμιότυπο: Ο υπουργός Παιδείας Λουκάς Ακρίτας, μου έστειλε προς μελέτη, το σχέδιο διατάγματος για την ίδρυση της πρώτης Σχολής του Πανεπιστημίου μας. Με έκπληξη είδα οτι, η πρώτη οργάνωση της Φιλοσοφικής Σχολής, θα ανετίθετο στην Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Εξήγησα αμέσως στον Ακρίτα, με την πλήρη συμπαράσταση του Γενικού Γραμματέα του υπουργείου Παιδείας Ευάγγελου Παπανούτσου, ότι η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ήταν άντρον σκοταδισμού και αντιδράσεως και θα ίδρυε Σχολή στα απηρχαιωμένα μέτρα της. Ευτυχώς τροποποιήθηκε το διάταγμα και την ίδρυση και την πρώτη λειτουργία της Φιλοσοφικής Σχολής μας, ανέλαβε το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, που μας έστειλε τότε την αφρόκρεμα των καθηγητών του να διδάξουν στα Γιάννινα, για 2-3 χρόνια (Ιωάννης Κακριδής, Λουκάτος κ.α).
-"...Άλλο: Συνεργάστηκα τότε με τον υπουργό Οικονομικών της Ενώσεως Κέντρου για την εύρεση των πόρων για την πρώτη λειτουργία του Πανεπιστημίου.
Ο υπουργός ήταν τότε ο Κων. Μητσοτάκης -(προ της αποστασίας)-, ο οποίος μου ενεφάνισε δυσκολίες, -ασφαλώς υπαρκτές-, και με παρακάλεσε να αναβάλλουμε την έναρξη της λειτουργίας για τον επόμενο χρόνο. Δεν ξέρω τι με έσπρωξε και επέμενα εντόνως να βρεθούν οι πόροι από τον (τρέχοντα τότε), προϋπολογισμό του 1964, όπερ και τελικώς εγένετο.
Ίσως να ήμουν λίγο πιό ενδοτικός, να μη γίνονταν ποτέ το Πανεπιστήμιο. Τον Ιούλιο του 1965 ανετράπη η κυβέρνησίς μας απο τους αποστάτες, ύστερα ήλθε η δικτατορία και τρέχα γύρευε...».

Το who is who του Γ. Μυλωνά
Οι παλιότεροι σίγουρα τον θυμούνται...Ας μάθουν όμως και οι νεώτεροι ποιος ήταν ο Γιώργος Μυλωνάς, ο πολιτικός που εργάστηκε για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων:
" Γεννήθηκε και βαπτίστηκε στο Παρίσι, γιος του πολιτικού Αλέξανδρου Μυλωνά (1881-1967) και εγγονός του αντιστρατήγου Παναγιώτη Δαγκλή. Σπούδασε νομική και συμμετείχε ως γραμματέας της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του Αγίου Φραγκίσκου το 1945. Την περίοδο 1947-1963 εργάστηκε ως δικηγόρος στην Αθήνα. Εκλέχτηκε βουλευτής Ιωαννίνων στις εκλογές του 1963 και 1964 με την Ένωση Κέντρου, Υφυπουργός Προεδρίας Κυβερνήσεως (19 Φεβρουαρίου 1964-29 Απριλίου 1965), υφυπουργός Εθνικής Παιδείας (29 Απριλίου 1965-15 Ιουλίου 1965). Κατά την περίοδο της παρουσίας του στο Υπουργείο Παιδείας προχώρησε στην ίδρυση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Κατά την διάρκεια της δικτατορίας συνελήφθη και εκτοπίστηκε στην Αμοργό το 1968 από όπου δραπέτευσε τον Οκτώβριο του 1969 και κατέφυγε στο εξωτερικό. Η περιπετειώδης απόδρασή του από την εξορία της Αμοργού θα αποτελέσει πηγή έμπνευσης για το βιβλίο του Ηλία Κουλουκουντή , που οργάνωσε και την διαφυγή, «Η Συνωμοσία της Αμοργού», και την ταινία «Απόδραση από την Αμοργό». Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας διετέλεσε υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Το 1987 εξελέγη πρόεδρος της Δημοκρατικής Ένωσης. Το 1989 διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού (7 Ιουλίου 1989-20 Νοεμβρίου 1989) ως μέλος του Συνασπισμού στον οποίο είχε προσχωρήσει στην κυβέρνηση συνεργασίας Νέας Δημοκρατίας και Συνασπισμού και στην οικουμενική (13 Φεβρουαρίου 1990-10 Απριλίου 1990).
Ήταν παντρεμένος με την Αλεξάνδρα Μπογδάνου. Πέθανε τον Φεβρουάριο του 1998.

Αυτόν λοιπόν τον πολιτικό που υπηρέτησε πιστά το νομό που τον επέλεξε να τον εκπροσωπεί στην Βουλή και την κυβέρνηση, που τήρησε την υπόσχεση και τον όρκο του στους πολίτες να αγωνιστεί για την προκοπή και την ανάπτυξη, που έθεσε τις βάσεις για μια αλματώδη ανάπτυξη των Ιωαννίνων, δυστυχώς η πόλη δεν τον τίμησε όπως του άξιζε. Ούτε καν το όνομά του δεν δόθηκε σε ένα κεντρικό δρόμο της πόλης ή σε κάποια πλατεία.. Σε πόσους έχουν αφιερωθεί κεντρικοί δρόμοι της πόλης και τι πρόσφεραν αυτοί στα Γιάννινα? Για να μη αναφερθώ σε αγάλματα που κοσμούν την πόλη!!! Στο Πανεπιστήμιο υπάρχει το όνομά του στην αίθουσα τελετών και μια προτομή (φωτο πάνω). 

Μια μικρή προτομή του στήθηκε στην πλατειούλα απέναντι απο το Δικαστικό μέγαρο

Ας σκεφθούμε όμως τι θα ήταν σήμερα τα Γιάννινα χωρίς το Πανεπιστήμιο.
Τον Γιώργο Μυλωνά δεν τον πρόλαβα σαν βουλευτή Ιωαννίνων. Τον γνώρισα αργότερα και συχνά τον "σύγκρινα" με άλλους βουλευτές, βρίσκοντας τις τεράστιες διαφορές ανάμεσά τους. Οι Γιαννιώτες όμως δεν τον ξεχνούν. Εργάστηκε για την πόλη, πρόσφερε στην πόλη, αισθάνονταν Γιαννιώτης κι ας μη ήταν Γιαννιώτης...

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΟΥΣΗΣ