Στην «αρχή μιας νέας εποχής», όσον αφορά στη «μάχη» κατά του καρκίνου, ευελπιστούν ότι βρίσκονται οι επιστήμονες, έπειτα από τη διαπίστωση ότι ένα νέο είδος θεραπείας, που ακόμα βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο, φέρνει εντυπωσιακά αποτελέσματα απέναντι σε διάφορες μορφές της ασθένειας. Η θεραπεία αυτή αφορά σε νέα είδη φαρμάκων που βρίσκονται ακόμα σε πειραματικό στάδιο και τα οποία στοχεύουν στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος του ίδιου του ασθενή, έτσι ώστε να συμβάλει και αυτό στην καταπολέμηση των καρκινικών όγκων.
Τα ελπιδοφόρα στοιχεία των ερευνών παρουσιάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για τον Καρκίνο, το οποίο πραγματοποιείται αυτές τις μέρες στο Άμστερνταμ.
Μια από τις φαρμακευτικές ουσίες που παρουσιάστηκε στο συνέδριο -έχει την πειραματική ονομασία MPDL3280A και αναπτύσσεται και δοκιμάζεται από τη φαρμακευτική εταιρία Roche - στοχεύει στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα, και ειδικότερα μιας επιμέρους μορφής του, που ονομάζεται NSCLC. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος του πνεύμονα είναι σε παγκόσμιο επίπεδο η πιο συχνή μορφή της ασθένειας στους άντρες και αυτή που ευθύνεται για τους περισσότερους θανάτους στον αντρικό πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι στην κεντρική Ευρώπη 60 στους 100.000 κατοίκους θα εμφανίσουν καρκίνο του πνεύμονα. Η πιο συχνή αιτία είναι το κάπνισμα: εκτιμάται ότι το κάπνισμα ευθύνεται για το 90% των κρουσμάτων στους άντρες και για το 80% που εμφανίζονται στις γυναίκες. Όσον αφορά στη θεραπεία, αυτή εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από αν η νόσος εντοπιστεί νωρίς (σε αυτές τις περιπτώσεις το ποσοστό θεραπείας ανέρχεται σε 47%), αλλά και από τη μορφή της ασθένειας. Όσον αφορά στη NSCLC, το ποσοστό επιβίωσης των ασθενών μετά από 5 χρόνια, είναι μικρότερο από 10%...
Απενεργοποίηση πρωτεΐνης
Η ουσία MPDL3280A, όμως, που έχει αρχίσει να δοκιμάζεται, δείχνει ικανή «να αλλάξει τα έως τώρα δεδομένα», όπως τόνισαν στο συνέδριο επιστήμονες που δεν είχαν σχέση με την φαρμακευτική εταιρία και έδειξαν εντυπωσιασμένοι από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν. Όπως ανακοινώθηκε, η ουσία δοκιμάστηκε πειραματικά σε 53 άτομα, στο 23% εκ των οποίων οι καρκινικοί όγκοι άρχισαν να υποχωρούν. Μάλιστα, το ποσοστό των ασθενών στους οποίους παρουσιάστηκε βελτίωση ήταν ακόμα μεγαλύτερο (26%) αν αυτοί ήταν καπνιστές.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ουσία MPDL3280A είναι ένα τροποποιημένο αντίσωμα, το οποίο στοχεύει σε μια πρωτεΐνη ονόματι PD-1. Οι καρκινικοί όγκοι χρησιμοποιούν αυτή την πρωτεΐνη, προκειμένου να ξεγελάσουν τα λεμφοκύτταρα «Τ» του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να παραμείνουν ανενεργά. Η νέα ουσία όμως απενεργοποιεί την εν λόγω πρωτεΐνη, με αποτέλεσμα τα κύτταρα «Τ» να… ξυπνάνε, να αναγνωρίζουν τον όγκο και να του επιτίθενται πολύ πιο αποτελεσματικά!
Όπως ανακοινώθηκε, μάλιστα, η Roche ερευνά την αποτελεσματικότητα της MPDL3280A και ενάντια σε άλλες μορφές της νόσου, όπως είναι ο καρκίνος των νεφρών και το μελάνωμα. Τα πρώτα αποτελέσματα των δοκιμών ήταν, όπως τονίστηκε, «ελπιδοφόρα», χωρίς όμως να δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες.
Αντιμετωπίζουν το μελάνωμα
Φαρμακευτικές ουσίες που στοχεύουν στην απενεργοποίηση πρωτεϊνών αναπτύσσουν όμως και άλλες φαρμακευτικές εταιρίες, όπως η Merck ή η Bristol-Myers Squibb. Ερευνητές της τελευταίας παρουσίασαν τα νεότερα δεδομένα αναφορικά με τις δοκιμές της ουσίας ipilimumab, που αναπτύχθηκε πριν χρόνια (είχε παρουσιαστεί ως «η πρώτη πραγματική επιτυχία κατά του μελανώματος» και τελικά εγκρίθηκε το 2011. Το μελάνωμα είναι η πιο επικίνδυνη και θανατηφόρα μορφή καρκίνου του δέρματος.
Όπως διαπιστώθηκε, κάποιοι από τους ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε η ουσία, που ενεργοποιεί το ανθρώπινο ανοσοποιητικό, επιβίωσαν μέχρι και 10 χρόνια μετά την ανακάλυψη της ασθένειας (διάστημα πολύ μεγαλύτερο από τον μέσο όρο, ενώ η ipilimumab δείχνει ικανή να παρατείνει τη ζωή των ασθενών σε τουλάχιστον 20% των περιπτώσεων.
Ακόμα πιο ελπιδοφόρα είναι όμως τα αποτελέσματα της ipilimumab σε συνδυασμό με ουσίες που -ακριβώς όπως κάνει η MPDL3280A- απενεργοποιούν των πρωτεΐνη PD-1. Όπως προέκυψε από τις πρώτες δοκιμές, η συνδυασμένη χρήση των δυο αυτών ουσιών είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των όγκων του μελανώματος ακόμα και κατά 75%.
Η ίδια θεραπεία έχει αρχίσει να δοκιμάζεται σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού και του εντέρου. Επίσης, η Bristol-Myers Squibb έχει προγραμματίσει τη διεξαγωγή ερευνών για μια ακόμα ουσία κατά του καρκίνου του δέρματος, ενώ η Merck αναπτύσσει ένα άλλο φάρμακο, το οποίο στις πρώτες δοκιμές οδήγησε στη μείωση των όγκων στο 38% των ασθενών με εξελιγμένη μορφή μελανώματος.
Οι επιστήμονες έκαναν λόγο για «συναρπαστικά αποτελέσματα» και για το «ξεκίνημα μιας νέας εποχής», και για πρώτη φορά άρχισαν να κάνουν, έστω και δειλά, λόγο για «μια ουσιαστική θεραπεία» της ασθένειας! «Σε 5 – 10 χρόνια το μελάνωμα ίσως αποτελεί μια ασθένεια που θα θεραπεύεται τουλάχιστον στο 50% των ασθενών», δήλωσε ο καθηγητής Αλεξάντερ Έγκερμοντ από το Ινστιτούτο Gustave Roussy της Γαλλίας!
ΚΩΝ. ΓΟΥΣΙΔΗΣ -Egnatia Post
