Ταυτισμένο με τη θυσία του ήρωα πιλότου Ιωάννη Σακελλαρίου, ο οποίος σκοτώθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1940, μετά από άνιση μάχη στον αέρα με ιταλικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα, είναι το μικρό χωριό Σακελλαρικό της Ζίτσας. Τις πρώτες ημέρες του ιταλικού πολέμου, κατά τη διάρκεια αερομαχίας, τα πυρά του εχθρού χτύπησαν το αεροπλάνο τύπου PZL του 25χρονου ανθυποσμηναγού, το οποίο κατερρίφθη. Η ηπειρώτικη γη που δέχτηκε το νεκρό σώμα του, το χωριό Κουτρουλάδες, προκειμένου να τιμήσει τη θυσία του, ώστε να μη σκεπάσει η σκόνη της λήθης τον ηρωικό θάνατό του, λίγο αργότερα, με απόφαση των κατοίκων του, μετονομάστηκε σε Σακελλαρικό.
Ο ανθυποσμηναγός ετάφη στο χωριό, ενώ σε περίοπτη θέση της πλατείας βρίσκεται το άγαλμά του, ως ελάχιστος φόρος τιμής στον άνθρωπο που «έπεσε» ηρωικά στις 2 Νοεμβρίου 1940, μαχόμενος κατά πολύ υπέρτερων αεροπορικών δυνάμεων.
Η κυρία Αλεξάνδρα, σήμερα 93 ετών, έχει ζωντανά στη μνήμη της τις στιγμές της κατάρριψης του ελληνικού αεροπλάνου και αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ όλα όσα βίωσε εκείνη την μέρα, που γράφτηκε ιστορία στο χωριό της. «Ήταν μεσημέρι. Είμαστε στα χωράφια και μαζεύαμε καλαμπόκια. Από πάνω μας πετούσαν για πολύ ώρα αεροπλάνα. Ήταν τρία ή τέσσερα. Πολεμούσαν στον αέρα. Είμαστε φοβισμένοι, παρακολουθούσαμε τι γινόταν. Εγώ ήμουν 18 χρόνων. Ξαφνικά είδαμε ένα από τα αεροπλάνα να βγάζει άσπρους και μετά μαύρους καπνούς. Μετά πήγαινε σαν φτερό στον άνεμο. Το χάσαμε από τα μάτια. Ακούστηκε μεγάλος κρότος πίσω από το μοναστήρι. Εγώ έτρεξα να δω τι έγινε. Εκεί ήταν και το σπίτι της αδελφής μου.
Η προτομή του Σακελλαρίου στα Βίλλια Αττικής
Τα φτερά του αεροπλάνου που είχε πέσει ήταν μέσα στο αυλάκι, σε έναν βάλτο. Γίνονταν εκρήξεις. Στην αρχή, όσοι μαζευτήκαμε εκεί, ήρθαν πολλοί από τον κάμπο, δεν ξέραμε εάν είναι ελληνικό, δικό μας το αεροπλάνο, ή ιταλικό. Λίγο αργότερα ήρθαν και στρατιώτες. Είπαν ότι το αεροπλάνο ήταν ελληνικό. "Δικό μας, δικό μας" όλοι φώναζαν! Οι φαντάροι, όταν σταμάτησαν οι εκρήξεις, σήκωσαν το σώμα το πιλότου μέσα από τα συντρίμμια και τα ρούχα που φορούσε πήραν φωτιά. Νομίζω το παλικάρι ήταν ακόμη ζωντανό, ψυχορραγούσε. Τον τύλιξαν με αλεξίπτωτο και με μία κουβέρτα. Μετά τον έφεραν στο χωριό. Εδώ τον θάψαμε τον λεβέντη….» αναφέρει η 93χρονη γυναίκα, η οποία δεν μπορεί να συγκρατήσει τα δάκρυά της και συνεχίζει: «Σκοτώθηκαν και δικά μας παιδιά, συγγενείς μας, σκοτώθηκε ο λοχίας Γιώργος Καραμπίνας 25 μέρες αργότερα και τον θάψαμε δίπλα στον Σακελλαρίου».
Ο υποσμηναγός Ιωάννης Σακελλαρίου γεννήθηκε το 1915 στα Βίλια Αττικής. Τον Νοέμβριο του 1935 αποφοίτησε από τη Σχολή Αεροπορίας με τον βαθμό του ανθυποσμηναγού. Με την κήρυξη του πολέμου τοποθετήθηκε στην 21η Μοίρα Διώξεως. Στις 2 Νοεμβρίου 1940, ως αρχηγός σχηματισμού, ανέλαβε την καταδίωξη ιταλικών βομβαρδιστικών, τα οποία είχαν στόχο την πόλη των Ιωαννίνων. Ήταν μία άνιση μάχη στον αέρα. Τα πολυβόλα των ιταλικών αεροπλάνων κατάφεραν να πλήξουν το PZL του Ιωάννη Σακελλαρίου, το οποίο στη συνέχεια κατέπεσε.
Τα 75 χρόνια από τη θυσία του ηρωικού πιλότου τιμά με τριήμερες εκδηλώσεις ο δήμος Ζίτσας, όπου θα παραστεί αντιπροσωπεία από τη γενέτειρά του.
ΜΑΙΡΗ ΤΖΩΡΑ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
ΣΜΗΝΑΓΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ
Του Βασ. Ζαμπίκου
Σμήναρχου E.A.
MIKPH η πολεμική μας Αεροπορία σε σύγκριση με την Ιταλική,
μεγάλα όμως τα κατορθώματα των αεροπόρων μας, που δημιούργησαν
το ανεπανάληπτο έπος 1940-41. Ανεξάντλητος ο κατάλογος των
Αξιωματικών και Υπαξιωματικών Μονίμων και Εφέδρων, που έπεσαν
ηρωϊκά σε άνισο αγώνα με τα πιο σύγχρονα και ευέλικτα εχθρικά
αεροπλάνα.
O Σμηναγός Ιωάννης Σακελλαρίου, τη δράση του οποίου περιγράφω
σήμερα, υπήρξε το πρώτο θύμα του πολέμου στο Αλβανικό μέτωπο.
Γεννήθηκε το 1915 στα Βίλλια Αττικής. Τον Οκτώβριο του 1932
κατατάχθηκε στο Τμήμα Αξιωματικών της Σχολής Αεροπορίας.
Αποφοίτησε το Νοέμβριο του 1935, με το βαθμό του
Ανθυποσμηναγού. Με την έκρηξη του B_ Παγκοσμίου Πολέμου,
τοποθετήθηκε στην 21η Μοίρα Διώξεως, με έδρα τα Τρίκαλα.
Στις 2 Νοεμβρίου του 1940, διετάχθη να εκτελέσει πολεμική
αποστολή στον τομέα της VIII Μεραρχίας, προς αντιμετώπιση
εχθρικών αεροσκαφών που κατευθύνονταν προς τα Ιωάννινα, με
σκοπό το βομβαρδισμό της πόλης. Αρχηγός σχηματισμού τριών
αεροπλάνων διώξεως P.Z.L. (ΠΕ-ΖΕΤ-ΕΛ), απογειώθηκε από το
Αεροδρόμιο των Τρικάλων, έχοντας αριστερά του τον Υποσμηναγό
I. Κατσαρού και δεξιά του τον Επισμηνία Χρ. Παπαδόπουλο με
κατεύθυνση, την περιοχή βορείως των Ιωαννίνων. Ενώ πετούσαν
πάνω από τη Ζίτσα και σε ύψος 3000 μέτρα, αντελήφθησαν 5
εχθρικά βομβαρδιστικά, χωρίς τη συνοδεία καταδιωκτικών εκείνες
τις στιγμές. H έκπληξη όμως ήρθε ύστερα από ελάχιστα λεπτά της
ώρας, όταν εμφανίσθηκε σμήνος διώξεως με αεροπλάνα Fiat, τα
οποία πρώτος αντελήφθη ο Υποσμηναγός I. Κατσαρός και
ειδοποίησε τον Σμηναγό I. Σακελλαρίου, όχι όμως και τον
Επισμηνία Χρ. Παπαδόπουλο, του οποίου ο ασύρματος ήταν εκτός
ενεργείας. Τα 10 περίπου εχθρικά καταδιωκτικά διαμοιράστηκαν
ανάλογα και ενεπλάκησαν σε αερομαχίες με τα 3 Ελληνικά
(αναλογία 3 προς 1) και όπως ήταν φυσικό και επόμενο, ο άνισος
αυτός αγώνας κατέληξε στην κατάρριψη των αεροπλάνων I.
Σακελλαρίου και Χρ. Παπαδόπουλου, ώστε και οι δυό τους να
βρουν τραγικό θάνατο στα βουνά της περιοχής Ζίτσας.
O Υποσμηναγός I. Κατσαρός, που κι αυτός είχε εμπλακεί σε
λυσσώδη αερομαχία με 3 εχθρικά, επίσης Fiat, αφού έβαλε το
αεροπλάνο του δύο φορές σε περιδίνηση, ύστερα από
αλλεπάλληλους ελιγμούς, κατόρθωσε να διαφύγει και με χαμηλή
πτήση επέστρεψε στη βάση του, όπου ανέφερε τα δυσάρεστα
συμβάντα στο Διοικητή της Μοίρας.
Το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, ετίμησε με ηθικές αμοιβές,
τόσο τους φονευθέντες, Σμηναγόν I. Σακελλαρίου και Επισμηνία
Χρ. Παπαδόπουλο, όσο και τον επιζήσαντα Υποσμηναγό I. Κατσαρό
με το εξής αιτιολογικό: _Διότι εξετέλεσαν πολεμικάς αποστολάς,
μετ_ εξαιρετικής τόλμης και αυτοθυσίας, υπερβαινούσας κατά
πολύ, την εκτέλεσιν του καλώς εννοουμένου καθηκοντός των_.
Αυτή ήταν η τελευταία πτήση του αείμνηστου Σμηναγού I.
Σακελλαρίου (όσον αφορά τον επίσης ήρωα Επισμηνία Χρ.
Παπαδόπουλο, επιφυλάσσομαι να τον περιγράψω, με λεπτομέρειες
σε επόμενο σημείωμά μου).
Σμήναρχου E.A.
MIKPH η πολεμική μας Αεροπορία σε σύγκριση με την Ιταλική,
μεγάλα όμως τα κατορθώματα των αεροπόρων μας, που δημιούργησαν
το ανεπανάληπτο έπος 1940-41. Ανεξάντλητος ο κατάλογος των
Αξιωματικών και Υπαξιωματικών Μονίμων και Εφέδρων, που έπεσαν
ηρωϊκά σε άνισο αγώνα με τα πιο σύγχρονα και ευέλικτα εχθρικά
αεροπλάνα.
O Σμηναγός Ιωάννης Σακελλαρίου, τη δράση του οποίου περιγράφω
σήμερα, υπήρξε το πρώτο θύμα του πολέμου στο Αλβανικό μέτωπο.
Γεννήθηκε το 1915 στα Βίλλια Αττικής. Τον Οκτώβριο του 1932
κατατάχθηκε στο Τμήμα Αξιωματικών της Σχολής Αεροπορίας.
Αποφοίτησε το Νοέμβριο του 1935, με το βαθμό του
Ανθυποσμηναγού. Με την έκρηξη του B_ Παγκοσμίου Πολέμου,
τοποθετήθηκε στην 21η Μοίρα Διώξεως, με έδρα τα Τρίκαλα.
Στις 2 Νοεμβρίου του 1940, διετάχθη να εκτελέσει πολεμική
αποστολή στον τομέα της VIII Μεραρχίας, προς αντιμετώπιση
εχθρικών αεροσκαφών που κατευθύνονταν προς τα Ιωάννινα, με
σκοπό το βομβαρδισμό της πόλης. Αρχηγός σχηματισμού τριών
αεροπλάνων διώξεως P.Z.L. (ΠΕ-ΖΕΤ-ΕΛ), απογειώθηκε από το
Αεροδρόμιο των Τρικάλων, έχοντας αριστερά του τον Υποσμηναγό
I. Κατσαρού και δεξιά του τον Επισμηνία Χρ. Παπαδόπουλο με
κατεύθυνση, την περιοχή βορείως των Ιωαννίνων. Ενώ πετούσαν
πάνω από τη Ζίτσα και σε ύψος 3000 μέτρα, αντελήφθησαν 5
εχθρικά βομβαρδιστικά, χωρίς τη συνοδεία καταδιωκτικών εκείνες
τις στιγμές. H έκπληξη όμως ήρθε ύστερα από ελάχιστα λεπτά της
ώρας, όταν εμφανίσθηκε σμήνος διώξεως με αεροπλάνα Fiat, τα
οποία πρώτος αντελήφθη ο Υποσμηναγός I. Κατσαρός και
ειδοποίησε τον Σμηναγό I. Σακελλαρίου, όχι όμως και τον
Επισμηνία Χρ. Παπαδόπουλο, του οποίου ο ασύρματος ήταν εκτός
ενεργείας. Τα 10 περίπου εχθρικά καταδιωκτικά διαμοιράστηκαν
ανάλογα και ενεπλάκησαν σε αερομαχίες με τα 3 Ελληνικά
(αναλογία 3 προς 1) και όπως ήταν φυσικό και επόμενο, ο άνισος
αυτός αγώνας κατέληξε στην κατάρριψη των αεροπλάνων I.
Σακελλαρίου και Χρ. Παπαδόπουλου, ώστε και οι δυό τους να
βρουν τραγικό θάνατο στα βουνά της περιοχής Ζίτσας.
O Υποσμηναγός I. Κατσαρός, που κι αυτός είχε εμπλακεί σε
λυσσώδη αερομαχία με 3 εχθρικά, επίσης Fiat, αφού έβαλε το
αεροπλάνο του δύο φορές σε περιδίνηση, ύστερα από
αλλεπάλληλους ελιγμούς, κατόρθωσε να διαφύγει και με χαμηλή
πτήση επέστρεψε στη βάση του, όπου ανέφερε τα δυσάρεστα
συμβάντα στο Διοικητή της Μοίρας.
Το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, ετίμησε με ηθικές αμοιβές,
τόσο τους φονευθέντες, Σμηναγόν I. Σακελλαρίου και Επισμηνία
Χρ. Παπαδόπουλο, όσο και τον επιζήσαντα Υποσμηναγό I. Κατσαρό
με το εξής αιτιολογικό: _Διότι εξετέλεσαν πολεμικάς αποστολάς,
μετ_ εξαιρετικής τόλμης και αυτοθυσίας, υπερβαινούσας κατά
πολύ, την εκτέλεσιν του καλώς εννοουμένου καθηκοντός των_.
Αυτή ήταν η τελευταία πτήση του αείμνηστου Σμηναγού I.
Σακελλαρίου (όσον αφορά τον επίσης ήρωα Επισμηνία Χρ.
Παπαδόπουλο, επιφυλάσσομαι να τον περιγράψω, με λεπτομέρειες
σε επόμενο σημείωμά μου).
Σημείωση: Τα στοιχεία ελήφθησαν από τα Αρχεία της Υπηρεσίας Ιστορίας της
Πολεμικής Αεροπορίας.
