Σε ποιο βαθμό οφείλουν τα ΜΜΕ να ενημερώνουν για τις δράσεις του νεοεισελθέντος στη γερμανική Βουλή ακροδεξιού AfD; Το ερώτημα απασχολεί από το βράδυ των εκλογών τη γερμανική κοινή γνώμη.
Ερωτηθείς για το AfD και τον τρόπο που αντιμετωπίζεται από τα ΜΜΕ ο καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου της Ερφούρτης Κάι Χάφεζ, είναι κατηγορηματικός και αρκετά καυστικός. «Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι συνυπεύθυνα για την άνοδο της Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Σε κάθε περίπτωση».
Καταρχήν, όπως λέει, οι δημοσιογράφοι ασχολήθηκαν με το ακροδεξιό κόμμα πέραν του δέοντος, «πολύ περισσότερο απ΄ ότι με τα μικρά κόμματα όπως την Αριστερά ή τους Πράσινους. Το δεύτερο και ίσως καταστροφικότερο όλων ήταν το γεγονός ότι ασχολούνταν κάθε τόσο με θέματα που έβαζε στην ατζέντα το AfD, χωρίς όμως να συμμετέχουν πάντα εκπρόσωποι του κόμματος». Από τις αρχές του χρόνου πραγματοποιήθηκαν μόνον στη γερμανική δημόσια τηλεόραση πάνω από 50 τηλεοπτικές συζητήσεις με αντικείμενο την προσφυγική κρίση.
Απαιτούνται εκ βάθρων αλλαγές στα ΜΜΕ
Στον προεκλογικό αγώνα οι δυο κεντρικοί υποψήφιοι του AfD κατάφεραν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των ΜΜΕ
Σκληρή κριτική ασκεί ο καθηγητής ειδικότερα στη γνωστή γερμανίδα δημοσιογράφο Άνε Βιλ, η οποία φιλοξενώντας προεκλογικά την καγκελάριο στην ομώνυμη εκπομπή της που προβάλλεται από το ARD, απηύθυνε στην Α. Μέρκελ πολλά ερωτήματα από την οπτική γωνία του εθνολαϊκιστικού κόμματος. «Ήταν πολύ μονόπλευρο. Και στο τελευταίο ντιμπέιτ μεταξύ Μέρκελ και Σουλτς κυριάρχησαν τα θέματα που έθιγε το AfD».
Σε σχετικό ερώτημα της DW η Άνε Βιλ απάντησε ότι το 2017 φιλοξένησε μόλις δυο φορές εκπροσώπους των ακροδεξιών. «Αντιμετωπίζουμε το AfD με την ίδια αντικειμενικότητα και κριτική διάθεση όπως όλα τα υπόλοιπα κόμματα», αναφέρει η συντακτική ομάδα της εκπομπής.
Ο καθηγητής Χάφεζ ωστόσο επισημαίνει ότι θα πρέπει να γίνουν εκ βάθρων αλλαγές τόσο στους τηλεοπτικούς σταθμούς όσο και στις συντάξεις. Οι δημοσιογράφοι και οι διευθυντές τους επικεντρώνουν περισσότερο στο πώς θα αυξήσουν την τηλεθέαση και τον αριθμό των αναγνωστών τους και αυτό συμβαίνει και στους δημόσιους σταθμούς που δεν εξαρτώνται άμεσα από τα διαφημιστικά έσοδα. «Ό,τι προκαλεί, έχει δημοσιογραφική αξία και αυτό το γνωρίζουν και οι λαϊκιστές», εκτιμά ο καθηγητής. «Γι΄ αυτό και λένε φρικτά πράγματα, επειδή γνωρίζουν ότι τα ΜΜΕ θα αντιδράσουν».
Όλα τα φώτα στραμμένα στο AfD
«Καινούριους Γερμανούς; Τους κάνουμε μόνοι μας» - Με προκλητικές προεκλογικές αφίσες το AfD κατάφερε να είναι στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης
Θα έπρεπε λοιπόν να δίνουν τα ΜΜΕ λιγότερη σημασία και λιγότερο χρόνο στους εθνολαϊκιστές; Με τον κίνδυνο μάλιστα να κατηγορηθούν ως τα «συστημικά μέσα» τα οποία δεν δίνουν βήμα σε διαφορετικές απόψεις; Ο δεξιός λαϊκισμός προσπαθεί πάντα να διασφαλιστεί διπλά, εκτιμά ο Χάφεζ. «Αφενός προκαλεί τα ΜΜΕ με τα οικονομικά ένστικτά του. Αφετέρου κατηγορούν τα ΜΜΕ ότι δεν δίνουν βήμα σε όλους». Τα μέσα ενημέρωσης όμως δεν θα έπρεπε να παίζουν το παιχνίδι του AfD, επισημαίνει ο καθηγητής.
Προς το παρόν οι εθνολαϊκιστές του AfD και μετά την αναμφίβολα τεράστια εκλογική επιτυχία τους έχουν στραμμένα όλα τα βλέμματα πάνω τους. Άγνωστο εάν τα φώτα συνεχίσουν να είναι στραμμένα πάνω τους και όταν θα κληθούν σύντομα να πάρουν θέσεις σε σύνθετα πολιτικά ζητήματα όπως το συνταξιοδοτικό και το ασφαλιστικό.
Πέτερ Χίλε / Κώστας Συμεωνίδης