Κεκλεισμένων των θυρών χωρίς πιστούς τελούνται οι λειτουργίες της Μ. Εβδομάδας στις ορθόδοξες εκκλησίες της Γερμανίας. Παράδοξο αν αναλογιστεί κανείς ότι το Πάσχα οι ναοί και τα προαύλια είναι ασφυκτικά γεμάτα.
Η πανδημία ανέτρεψε πολλά από αυτά που θεωρούσαμε δεδομένα εδώ και δεκαετίες. Εδώ και ένα μήνα οι περίπου 150 εκκλησίες που προορίζονται για τους 300.000 Έλληνες της Γερμανίας είναι κλειστές. Εφαρμόζονται πιστά όλοι οι προβλεπόμενοι υγειονομικοί κανόνες και οι πιστοί παροτρύνονται να παραμείνουν στα σπίτια τους. Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες όμως η επικοινωνία ιερέων και πιστών δεν έχει διακοπεί.
«Η πανδημία του κορωνοϊού δεν ήρθε για να μείνει»
Ο πατέρας Γεώργιος Μάνος, ιερέας στο ναό του Αγ. Νικολάου στο Αμβούργο, όπου ζουν συνολικά πάνω από 12.000 Έλληνες, σε τηλεφωνική επικοινωνία με την DW λέει ότι το τελευταίο διάστημα το τηλέφωνο του γραφείου της ενορίας δεν σταματά να χτυπά: «Επικοινωνούμε με επιχειρηματίες για να μάθουμε πως αντιμετωπίζουν την κρίση, ενθαρρύνουμε ιδιοκτήτες εστιατορίων να πωλούν φαγητά σε πακέτο και τους ωθούμε να ζητήσουν την προβλεπόμενη οικονομική στήριξη από τις γερμανικές αρχές. Επικοινωνούν μαζί μας όχι επειδή είμαστε κάτι ιδιαίτερο, αλλά επειδή αισθάνονται την ανάγκη να μιλήσουν μαζί μας».
Σύμφωνα με τον πατέρα Γεώργιο μεγάλο κομμάτι της επικοινωνίας με τους ενορίτες γίνεται πλέον με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ενδεικτικό ότι και ο ίδιος ανέβασε στο Facebook «σκέψεις για τις ημέρες που διανύουμε και ευχές για το Πάσχα», στέλνοντας μήνυμα αισιοδοξίας ότι «η πανδημία του κορωνοϊού δεν ήρθε για να μείνει».
Όπως μας είπε ο ιερέας του Αγ. Νικολάου Αμβούργου «στόχος μας είναι να δώσουμε στους ανθρώπους δύναμη να παλέψουν την κάθε μέρα ξεχωριστά χωρίς να σκέπτονται πόσο θα κρατήσει αυτή τη κατάσταση. Έχω όμως μια κρυφή αισιοδοξία, η οποία δεν ξέρω από που πηγάζει, ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα. Ότι μετά από αυτή τη δοκιμασία, που έχει γεννήσει θυμό και αγανάκτηση στους ανθρώπους, αλλά και αβεβαιότητα για το μέλλον, κάτι καλό θα γίνει. Πιστεύω ότι τη στιγμή αυτή θα πρέπει να κάνουμε υπομονή και να στηρίξουμε ηθικά όσους έχουν ανάγκη και να τους εμψυχώσουμε λέγοντάς τους ότι θα τα καταφέρουν».
«Μακάρι να μας βγει σε καλό όλη αυτή η ιστορία»
Η Καλλιόπη Μπραντστέτερ, ιδρύτρια του «Συλλόγου Στήριξης του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού» διατηρεί εστιατόριο στην πόλη του Αμβούργου, το οποίο μέχρι νεωτέρας παραμένει κλειστό. Η ίδια ωστόσο συνεχίζει ακάθεκτη το φιλανθρωπικό της έργο, εφοδιάζοντας πότε τα εξωτερικά ιατρεία της κλινικής στη συνοικία Μπάρμπεκ του Αμβούργου, πότε ανθρώπους, οι οποίοι στην κυριολεξία δεν έχουν να φάνε. Μας είπε: «Εδώ και κάποια χρόνια πηγαίνω τακτικά στην εκκλησία. Δε φαντάζεσθε πόσο μου λείπει η ενορία μου τη Μεγάλη Εβδομάδα. Το χειρότερο είναι ωστόσο ότι δεν μπορώ να σφίξω στην αγκαλιά μου την εγγονή μου. Την ίδια στιγμή όμως διαπιστώνω ότι ο κόσμος είναι αλληλέγγυος και μαζί μου, επειδή το εστιατόριό μου παραμένει εδώ και εβδομάδες κλειστό. Υπάρχουν πελάτες που μου δίνουν ακόμα και χρήματα επειδή, όπως λένε, δεν θέλουν να βάλω λουκέτο. Είναι αλήθεια εντυπωσιακό αυτό που ζούμε. Μακάρι να μας βγει, με κάποιο τρόπο, σε καλό όλη αυτή η ιστορία».
Τηρούνται έθιμα και παραδόσεις
Οι εκκλησίες μπορεί να είναι κλειστές, οι Έλληνες της Γερμανίας ωστόσο παραμένουν πιστοί στις παραδόσεις και τα έθιμα. Η Πολυξένη Γεωργιάδου, η οποία κάνει το διδακτορικό της στη Φλωρεντία, βρίσκεται αυτό το Πάσχα κοντά στους δικούς της στην πόλη του Μπριλ. Λέει ότι «στο σπίτι έγιναν σχεδόν όλα όπως κάθε χρόνο. Τα τσουρέκια ετοιμάστηκαν, τα αυγά βάφτηκαν. Μόνο το ψήσιμο του αρνιού δεν θα γίνει στο προαύλιο της εκκλησίας στην γειτονική Κολωνία και τις λειτουργίες της Μεγάλης Εβδομάδες τις παρακολουθούμε ζωντανά μέσω διαδικτύου είτε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη, είτε από την εκκλησία Αναλήψεως του Κυρίου στο Βερολίνο». Είναι εμφανές ότι την λυπεί που δεν μπορεί να συμμετάσχει στις λειτουργίες στον ναό του Αγ. Προδρόμου Μπριλ. Και εκείνη όμως θεωρεί ότι παρά τις πρωτόγνωρες καταστάσεις τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο γενικότερα απέκτησαν, ιδίως αυτές τις μέρες, έναν καθοριστικό, έναν πολύ πιο ουσιαστικό ρόλο για την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων.
Η πανδημία στερεί την εκκλησία από βασικά έσοδα
Με τις ελληνορθόδοξες εκκλησίες κλειστές, περίπου από τα μέσα Μαρτίου, προκύπτει για τις πάνω από 50 ενορίες στη Γερμανία ένα μείζον οικονομικό ζήτημα, μιας και τα μόνα έσοδά τους προέρχονται από τον εκκλησιασμό. Οι ιερείς ωστόσο αισιοδοξούν ότι οι Έλληνες της Γερμανίας θα βοηθήσουν σε περίπτωση που η πανδημία συνεχιστεί για μήνες. Ο πατέρας Γεώργιος Μάνος εκφράζει την ελπίδα ότι: «Και σε αυτή την κρίση ο κόσμος θα σταθεί δίπλα μας, όπως άλλωστε και η εκκλησία στέκεται δίπλα τους. Τώρα είναι η ευκαιρία για να δείξουμε τι κρύβουμε μέσα μας. Τώρα είναι η ευκαιρία για όλους μας να σταθούμε σε αυτούς που έχουν περισσότερη ανάγκη. Δεν σας κρύβω ότι το ζήτημα μας απασχολεί. Κυρίως όμως μας απασχολεί οι άνθρωποι να είναι καλά. Γιατί αν δεν είναι καλά, ούτε εμείς θα είμαστε καλά, όσα χρήματα κι αν έχουμε στη διάθεσή μας. Ό, τι έχουμε προέρχεται από τους υπέροχους ανθρώπους εδώ που δουλεύουν και προσφέρουν. Έχουμε ελπίδα στο Θεό ότι δεν θα μας αφήσει. Βέβαια, όπως έλεγαν οι αρχαίοι, συν Αθηνά και χείρα κίνει».
Στέφανος Γεωργακόπουλος (D.W)