Ραμαζάνι στην εποχή του κορωνοϊού

Ξεκινάει το ραμαζάνι για τους πιστούς μουσουλμάνους και ο προβληματισμός είναι μεγάλος. Τα τζαμιά παραμένουν κλειστά λόγω κορωνοϊού. Θα πρέπει να τηρηθεί η νηστεία ή όχι; Οι απόψεις θεολόγων και επιστημόνων διίστανται.

Στην αρχή της εβδομάδας ο Αμντουλ Λατίφ αλ Σεϊχ, υπουργός Θρησκευτικών Υποθέσεων στη Σαουδική Αραβία, γνωστοποίησε ότι όλοι οι μουσουλμάνοι στη χώρα μπορούν να προσευχηθούν στο σπίτι. Συναθροίσεις ή μαζική προσευχή απαγορεύονται.

Η χώρα έχει λάβει ήδη αυστηρά μέτρα από τις 19 Μαρτίου και οι μαζικές προσευχές σε τζαμιά απαγορεύονται για αόριστο χρονικό διάστημα. Η Σαουδική Αραβία απαγόρευσε επίσης όλα τα προσκυνηματικά ταξίδια στις ιερές πόλεις Μέκκα και Μεδίνα. Την ίδια γραμμή ακολούθησε και η Αίγυπτος, η οποία από τις αρχές Απριλίου αποφάσισε ότι όλες οι δημόσιες θρησκευτικές τελετές απαγορεύονται κατά τη διάρκεια του ραμαζανίου. Ακόμα, ο Αχμέντ αλ Ταγιέμπ, ιμάμης και ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης από το διάσημο πανεπιστήμιο Αλ Αζχάρ έδωσε εντολή να απαγορευθεί η προσευχή της Παρασκευής με αφορμή την πανδημία του κορωνοϊού.

Δεν υπακούν όμως όλοι στα μέτρα. Οι αιγυπτιακές αρχές αναγκάστηκαν να κλείσουν το περίφημο τζαμί Αλ Σαγιέντα Ζαϊνάμπ δια της βίας μετά από διαφωνίες πιστών και άλλων πολιτών, που τους επέρριπταν ότι δεν τηρούσαν τις απαιτούμενες αποστάσεις και βοηθούσαν να διαδοθεί ο κορωνοϊός.

Οι γιατροί συστήνουν αποχή από τη νηστεία

Η Μέκκα στη Σαουδική Αραβία προ κορωνοϊού

Το διάστημα αυτό διεξάγονται και πολλές θεολογικές συζητήσεις για το εάν είναι επιβεβλημένο οι πιστοί να απαλλαγούν από την υποχρέωση της νηστείας κατά τη διάρκεια του ραμαζανίου. Τέτοιες εξαιρέσεις ισχύουν μόνο για μικρές ομάδες όπως είναι οι άρρωστοι, οι ηλικιωμένοι, οι ταξιδιώτες.

Γιατροί σε διάφορες μουσουλμανικές χώρες εξηγούν ότι η νηστεία γενικά ξεραίνει το φάρυγγα αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να αρθεί η υποχρέωση της νηστείας. Αντ' αυτού οι πιστοί θα μπορούσαν να δωρίσουν μεγαλύτερα ποσά για τους φτωχούς σε τρόφιμα. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να τα αγοράσουν διαδικτυακά χωρίς να έρθουν σε επαφή με καταστήματα.

Αντίθετα η ερευνητική επιτροπή που ειδικεύεται σε ζητήματα θρησκευτικού δικαίου από το πανεπιστήμιο Αλ Αζχάρ θεωρεί πως θα πρέπει να τηρηθεί η νηστεία θεωρώντας πως πρόκειται για ένα θρησκευτικό καθήκον. Διαφορετική είναι η άποψη του Αμπντέλ Γουαχάμπ αλ Ραφίγκι, Ισλαμολόγλου, ο οποίος θεωρεί ότι το θέμα της νηστείας έχει ήδη θρησκευτικά ξεκαθαριστεί: «Η εκπλήρωση των θρησκευτικών υποχρεώσεων θεωρείται προϋπόθεση για τη θεραπεία της ψυχής. Επειδή όμως οι ασθενείς δεν μπορούν να εκπληρώσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα απαλλάσσονται, όπως και όλοι όσοι φοβούνται ότι θα αρρωστήσουν». Θεωρεί μάλιστα απολύτως επιβεβλημένο να απαλλαγούν από την υποχρέωση της νηστείας όσοι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. «Μάλιστα η υποχρέωση είναι και για τους μουσουλμάνους αυτή την περίοδο να συμβάλουν στην καταπολέμηση της επιδημίας. Αυτό έχει προτεραιότητα».

Θα κάνουμε τα σαλόνια μας τζαμιά

Άδειοι δρόμοι στην Αίγυπτο, ο στολισμός όμως για το ραμαζάνι δεν λείπει

Με παρόμοιο τρόπο επιχειρηματολογούν μουσουλμανικές ενώσεις στην Ευρώπη. Ο Αϊμάν Μαζιέκ, πρόεδρος του κεντρικού συμβουλίου στη Γερμανία, θεωρεί ότι η τωρινή κατάσταση θα δώσει τη δυνατότητα στους μουσουλμάνους να αντιληφθούν ακόμα πιο συνειδητά το ραμαζάνι. Δεν είναι η αποχή από το φαγητό και το ποτό που παίζει τόσο ρόλο όσο μια βαθύτερη πνευματική αναζήτηση, λέει. Στην εποχή του κορωνοϊού μπορούμε όμως να μετατρέψουμε τα σαλόνια μας σε χώρους προσευχής, προτρέπει ο Αϊμάν Μαζιέκ.

Το θέμα του ραμαζανίου και των τελετουργιών του απασχολεί έντονα το τελευταίο διάστημα και τους χρήστες των αραβικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Κάποιοι διερωτώνται εάν όντως δεν θα πρέπει να ακολουθηθεί η συνηθισμένη τελετουργία. Ένας χρήστης απαντά ότι στην παρούσα φάση είναι πολύ σημαντικό να τηρούνται οι αποστάσεις.

Ακόμα ένας τρόπος οι πιστοί να βρεθούν μεταξύ τους είναι το facebook και το skype και άλλες πλατφόρμες όπου μπορούν να γίνουν «τηλεσυναντήσεις». Σημαντικό είναι οι άνθρωποι να έχουν το αίσθημα του ανήκειν λένε οι ειδικοί. Στη Μεγάλη Βρετανία για παράδειγμα το "Ramadan Tent Project" (RTP) θέλει να προσφέρει μια τέτοια ευκαιρία στους πιστούς με σκοπό να τους συνενώνει καθημερινά. Όπως και να χει πάντως το φετινό θα είναι ένα διαφορετικό ραμαζάνι.

Σιχάμ Ουχτού, Κέρστεν Κνιπ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου