Η ΕΕ και οι ΗΠΑ δεσμεύονται να κάνουν συγκεκριμένα βήματα από κοινού για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και τη μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, σύμφωνα με την κοινή δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και της Προέδρου της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ειδικότερα, η Eυρωπαϊκή Επιτροπή και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν τη δημιουργία κοινής ομάδας δράσης (Task Force) για την αντιμετώπιση των αναγκών της ΕΕ σε σχέση με την ενεργειακή ασφάλεια, και την επίσπευση της πράσινης μετάβασης. Η Task Force θα προεδρεύεται από έναν εκπρόσωπο από τον Λευκό Οίκο και έναν εκπρόσωπο του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με διεθνείς εταίρους, πρόσθετους όγκους υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για την αγορά της ΕΕ τουλάχιστον 15 bcm το 2022 με αναμενόμενες αυξήσεις στο μέλλον.
«Μέσω της κοινής ευρωπαϊκής δράσης για πιο προσιτή, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια (REPowerEU), η ΕΕ επιβεβαίωσε τον στόχο της να επιτύχει την ανεξαρτησία από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα πολύ πριν από το τέλος της δεκαετίας, αντικαθιστώντας τα με σταθερά, οικονομικά προσιτά, αξιόπιστα και καθαρά ενεργειακά αποθέματα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ», αναφέρεται στην κοινή δήλωση ΕΕ και ΗΠΑ.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν δεσμευτεί να εκπληρώσουν τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού, να επιτύχουν τον στόχο των καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050 και να διατηρήσουν το όριο 1,5 βαθμού Κελσίου στην άνοδο της θερμοκρασίας εφικτό, μεταξύ άλλων μέσω μιας ταχείας μετάβασης στην καθαρή ενέργεια, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση. «Αυτές οι πολιτικές και τεχνολογίες θα συμβάλουν επίσης στην ανεξαρτησία της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Το φυσικό αέριο παραμένει σημαντικό μέρος του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ στην πράσινη μετάβαση, μεταξύ άλλων με τη διασφάλιση της μείωσης της έντασης του άνθρακα με την πάροδο του χρόνου», επισημαίνεται.
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί με τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ για να επιταχύνει τις ρυθμιστικές διαδικασίες τους για την επανεξέταση και τον καθορισμό εγκρίσεων για υποδομές εισαγωγής LNG, για τη συμπερίληψη χερσαίων εγκαταστάσεων και σχετικών αγωγών για την υποστήριξη εισαγωγών με χρήση πλωτών μονάδων επαναεριοποίησης και σταθερών τερματικών εισαγωγών LNG.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη της ΕΕ και τους φορείς της αγοράς για να συγκεντρώσει τη ζήτηση, μέσω μιας νεοσύστατης Ενεργειακής πλατφόρμας της ΕΕ για πρόσθετους όγκους μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου 2022. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποστηρίξει επίσης μακροπρόθεσμους μηχανισμούς συμβάσεων και θα συνεργαστεί με τις ΗΠΑ για να ενθαρρύνει σχετική σύναψη συμβάσεων για την υποστήριξη των τελικών επενδυτικών αποφάσεων σε υποδομές εξαγωγών και εισαγωγών LNG.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη της ΕΕ για τη διασφάλιση σταθερής ζήτησης για πρόσθετο LNG των ΗΠΑ έως τουλάχιστον το 2030, περίπου 50 bcm ανά έτος, με την κατανόηση ότι η φόρμουλα τιμής των προμηθειών LNG στην ΕΕ θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τα μακροπρόθεσμα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς, και σταθερότητα της συνεργασίας από την πλευρά της ζήτησης και της προσφοράς και ότι αυτή η ανάπτυξη είναι συνεπής με τους κοινούς καθαρούς μηδενικούς στόχους σε ρύπους.
Η ΕΕ προετοιμάζει ένα αναβαθμισμένο ρυθμιστικό πλαίσιο για την ενεργειακή ασφάλεια εφοδιασμού και αποθήκευσης. Αυτό θα ενισχύσει τη βεβαιότητα και την προβλεψιμότητα όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού και τις ανάγκες αποθήκευσης και θα εξασφαλίσει στενότερη συνεργασία εντός της ΕΕ και των γειτονικών χωρών εταίρων της.
Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι η Επιτροπή έχει προτείνει κανονισμό για την αποθήκευση ενέργειας για να διασφαλίσει ότι η υφιστάμενη υποδομή αποθήκευσης θα πληρωθεί έως και το 90% της χωρητικότητάς της έως την 1η Νοεμβρίου κάθε έτους
Στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ τονίζει την ενότητα της Δύσης, που έχει όμως όρια
Ο Τζο Μπάιντεν διατυμπάνισε χθες Πέμπτη στις Βρυξέλλες, κατά τη διάρκεια του διπλωματικού μαραθωνίου για την Ουκρανία, την ενότητα της Δύσης, όμως ο αμερικανός πρόεδρος φάνηκε επίσης να δοκιμάζει τα όριά της, σε όρους κυρώσεων και στρατιωτικής κινητοποίησης έναντι της Ρωσίας.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε, ο 79χρονος Δημοκρατικός, που σήμερα θα μεταβεί στο Ζέτσνο, μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από τα σύνορα της Πολωνίας με την Ουκρανία, διατράνωσε ότι το NATO «ποτέ, ποτέ δεν ήταν τόσο ενωμένο».
Όμως όταν μια δημοσιογράφος τον πίεσε σχετικά με την απουσία απτού αποτρεπτικού αποτελέσματος των δυτικών μέτρων στη Ρωσία, ο αμερικανός πρόεδρος, αμυνόμενος, άφησε να φανεί κάποιος εκνευρισμός.
«Οι κυρώσεις δεν έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα ποτέ. Εσείς (σ.σ. οι δημοσιογράφοι) δεν σταματάτε να μιλάτε. Οι κυρώσεις δεν έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα ποτέ», παραδέχθηκε ο κ. Μπάιντεν, έναν μήνα μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία κι ενώ οι άμαχοι πληρώνουν ολοένα πιο βαρύ τίμημα.
Κι αυτό παρότι οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν νέα τιμωρητικά μέτρα εναντίον των μελών του ρωσικού κοινοβουλίου και της ρωσικής κρατικής βιομηχανίας όπλων.
Ο σκοπός, σύμφωνα με τον αμερικανό πρόεδρο, είναι «να πονέσει» ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, όχι απλά για μερικές εβδομάδες, ή μερικούς μήνες, αλλά «για το υπόλοιπο της χρονιάς» αν όχι περισσότερο. «Αυτό θα τον σταματήσει».
Από πλευράς συμβολισμού, που αντίθετα με τον προκάτοχό του Ντόναλντ Τραμπ διεκδικεί τον ρόλο του «ηγέτη του ελεύθερου κόσμου», αναμφίβολα πέτυχε τον στόχο της κινητοποίησης που είχε θέσει πηγαίνοντας να συμμετάσχει στην τριάδα των συνόδων του NATO, της G7 και της ΕΕ.
«Ελπίδα»
Οι δυτικοί ηγέτες ανταγωνίστηκαν στα μηνύματα ενότητας και αυστηρότητας έναντι της Ρωσίας αλλά και έναντι της Κίνας, που ο Τζο Μπάιντεν είπε πως έχει την «ελπίδα» ότι δεν θα σπεύσει να διασώσει το ρωσικό πολεμικό εγχείρημα.
Όμως ο αμερικανός πρόεδρος φάνηκε επίσης να δοκιμάζει τα όρια της δράσης των δυτικών χωρών.
Σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις, μετά τις ριπές κυρώσεων των πρώτων εβδομάδων, οι τρεις σύνοδοι δεν οδήγησαν -πράγμα που αναμενόταν εξάλλου- σε θεαματικές αποφάσεις.
Σε ό,τι αφορά την ενέργεια, κυριολεκτικά την πηγή της δύναμης της Ρωσίας, αφού από τις εξαγωγές εξασφαλίζει το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της, οι Αμερικανοί εξακολουθούν να αναγνωρίζουν ότι μολονότι εκείνοι μπόρεσαν, αφού παράγουν πετρέλαιο, να προχωρήσουν στην επιβολή εμπάργκο στους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, δεν ισχύει το ίδιο για πολλές ευρωπαϊκές χώρες, που είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ωστόσο υπήρξε η δέσμευση των δυτικών πως η Ρωσία θα εμποδιστεί να χρησιμοποιήσει τον χρυσό της, ενώ, σύμφωνα με αμερικανό αξιωματούχο, έγινε πρόοδος στις συζητήσεις για να δοθούν στο Κίεβο πύραυλοι κατά πλοίων.
Οι ηγέτες του NATO ενέκριναν επίσης τη δημιουργία νέων τακτικών σχηματισμών στη Ρουμανία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία, καθώς και την ενίσχυση των τεσσάρων που υπάρχουν ήδη στην Πολωνία και στις τρεις χώρες της Βαλτικής.
Η Ρωσία επέκρινε με σφοδρότητα την κίνηση, τονίζοντας πως οι κινήσεις της Δύσης δείχνουν πως αυτό που την ενδιαφέρει είναι να «συνεχιστούν» οι εχθροπραξίες.
Ο Τζο Μπάιντεν διεμήνυσε επίσης πως θα υπάρξει «αντίδραση» αν η Ρωσία, όπως λένε ότι φοβούνται οι Ουκρανοί και οι δυτικοί, χρησιμοποιήσει χημικά όπλα.
Αλλά ο αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος μέχρι τώρα απορρίπτει κατηγορηματικά την απευθείας στρατιωτική σύγκρουση με τη Μόσχα, δεν θέλησε να ξεκαθαρίσει ποια θα ήταν αυτή.
Ενώ ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υπενθύμισε πως τα κράτη μέλη του NATO δεν θέλουν να μετατραπούν σε «μέρη στην ένοπλη σύρραξη».
G7 εναντίον G20
Στον αμερικανό πρόεδρο υπενθυμίστηκε άλλωστε ότι η ενότητα που διαφήμισε έχει εμβέλεια που μέχρι τώρα τουλάχιστον δεν εκτείνεται πολύ πέρα από τα ανεπτυγμένα δυτικά κράτη.
Ο Τζο Μπάιντεν κάλεσε η Ρωσία να αποκλειστεί από την G20, όπως είχε εκδιωχθεί από την G8 -που έγινε έτσι G7- μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
Ωστόσο αναγνώρισε ότι η απόφαση αυτή επαφίεται στην ίδια την G20, σχήμα που δημιουργήθηκε για να προωθήσει τον διάλογο ανάμεσα στις παραδοσιακές βιομηχανικές δυνάμεις της G7 και αναδυόμενους οικονομικούς γίγαντες όπως η Κίνα, η Βραζιλία και η Ρωσία.
Η Ινδονησία, η χώρα η οποία ασκεί φέτος την εναλλασσόμενη προεδρία της G20, γνωστοποίησε χθες Πέμπτη ότι θα παραμείνει «αμερόληπτη». Η Κίνα έχει ήδη εκτιμήσει πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα πρέπει να είναι παρόν στη σύνοδο κορυφής που θα διεξαχθεί στα τέλη της χρονιάς. Η Βραζιλία, δια στόματος του υπουργού Εξωτερικών της Κάρλους Φράντσα, ξεκαθάρισε ότι είναι «σαφώς αντίθετη» στην ιδέα να εκδιωχθεί η Ρωσία από το κλαμπ.
Ενώ στο Μεξικό, άλλη χώρα μέλος της G20, ιδρύθηκε ένωση «μεξικανορωσικής φιλίας» από μέλη του κοινοβουλίου προσκείμενα στην κυβέρνηση του προέδρου Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ.
Πυρηνική άμυνα
Το NATO ενεργοποίησε τις άμυνές του για επιθέσεις με χημικά, βιολογικά και πυρηνικά όπλα, λόγω του φόβου ότι η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει τέτοια όπλα στην Ουκρανία, δήλωσε ο Γενς Στόλτενμπεργκ. Εξήγησε ότι οι 30 ηγέτες συμφώνησαν να στείλουν στην Ουκρανία μέσα «ανίχνευσης, προστασίας και ιατρικά εφόδια» και να της προσφέρουν «εκπαίδευση στην απορρύπανση και στη διαχείριση κρίσεων» αυτής της φύσης.
«Λαμβάνουμε μέτρα τόσο για να υποστηρίξουμε την Ουκρανία όσο και να αμυνθούμε», εξήγησε ο Νορβηγός.
Στις συνόδους του NATO και της ΕΕ απευθύνθηκε ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος επέκρινε για άλλη μια φορά το ότι δεν επιβλήθηκε ζώνη απαγόρευσης πτήσεων στη χώρα του και ζήτησε να σταλούν περισσότερα όπλα, συμπεριλαμβανομένων αρμάτων μάχης και αεροσκαφών.
Ωστόσο τόσο ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν όσο και ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέρριψαν το αίτημα για την επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων. «Υπάρχει ένα όριο και αυτό είναι να μη γίνουμε μέρη στη σύρραξη», επέμεινε ο κ. Μακρόν συμπληρώνοντας ότι «το όριο αυτό είναι κοινό για όλους τους συμμάχους».
Ο κ. Ζελένσκι χαιρέτισε το ότι γίνεται πλέον λόγος στην ΕΕ περί εισδοχής της Ουκρανίας «επιτέλους», αλλά πρόσθεσε «σας ζητώ - μην αργήσετε διότι αυτόν τον μήνα είδατε γιατί η Ουκρανία θα έπρεπε να είναι στην ΕΕ».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατηγόρησε τη Ρωσία πως διαπράττει εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία, με την τελική ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες να τονίζει πως η Μόσχα πρέπει να «λογοδοτήσει όπως ορίζει το διεθνές δίκαιο».
Κάλεσε επίσης να δημιουργηθεί ταμείο αλληλεγγύης που θα βοηθήσει την Ουκρανία να ανακάμψει οικονομικά μετά τη ρωσική εισβολή.