Για πολλά χρόνια οι ρουμανικές αρχές αντέκρουαν τις πληροφορίες ότι η CIA διατηρούσε μυστικές φυλακές στη χώρα. Μία μαρτυρία του πρώην προέδρου Ίον Ιλιέσκου αλλάζει τα δεδομένα.
Μιλώντας στο δημοσιογράφο Κένο Βέρσεκ ο Ίον Ιλιέσκου φαίνεται να επιβεβαιώνει εμμέσως την ύπαρξη κτιρίου φυλακών της CIA. Ωστόσο δεν μιλάει για «φυλακή», αλλά για «έδρα» της CIA. Την περίοδο 2002/2003, θυμάται ο Ιλιέσκου, «οι αμερικανοί σύμμαχοί μας παρακάλεσαν να τους διαθέσουμε μία ʻέδραʼ». Ο ίδιος, ως πρόεδρος της χώρας, ενέκρινε κατ΄αρχήν το αίτημα. Δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πού ακριβώς βρισκόταν αυτή η «έδρα», καθώς με τις λεπτομέρειες ήταν επιφορτισμένος ο τότε επικεφαλής της προεδρικής υπηρεσίας εθνικής ασφαλείας Ίοαν Τάλπες.
Ο Ιλιέσκου λέει ότι δεν γνώριζε τίποτα για τις δραστηριότητες που λάμβαναν χώρα σε αυτήν την «έδρα». Όπως επισημαίνει «ήταν μία χειρονομία καλής θελήσεως ενόψει ένταξης της χώρας μας στο ΝΑΤΟ». Η Ρουμανία είχε ήδη συνεργαστεί με τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν και τη Μέση Ανατολή και ήθελε να αποδείξει ότι ήταν μία καλή σύμμαχος. «Δεν είχαμε αναμειχθεί ποτέ σε αυτά που έκαναν οι ΗΠΑ σε αυτήν την ʻέδραʼ» λέει ο Ιλιέσκου. Εάν γνώριζε τότε τα όσα δημοσιοποιήθηκαν αργότερα «φυσικά δεν θα ενέκρινε» το αίτημα. «Από την υπόθεση αυτή έχουμε διδαχθεί ότι στο μέλλον πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί και να ζυγίζουμε τα δεδομένα με μεγαλύτερη ευσυνειδησία».
Απορίες για τον ρόλο της εξεταστικής επιτροπής
Αίσθηση προκαλεί η μαρτυρία Ιλιέσκου
Ο Ίοαν Τάλπες επιβεβαιώνει τα λεγόμενα του Ιλιέσκου, μιλώντας και αυτός στον δημοσιογράφο Κένο Βέρσεκ. Λέει ότι στην περίοδο 2002/2003 συνεργάτης της CIΑ στη Ρουμανία του είχε ζητήσει να βρει ένα κτίριο, το οποίο θα χρησιμοποιούσαν οι μυστικές υπηρεσίες για τις δραστηριότητές τους. Κατά τον Τάλπες, ο τότε πρόεδρος Ιλιέσκου τον είχε αφήσει να χειριστεί εν λευκώ το ζήτημα και το κτίριο πράγματι χρησιμοποιήθηκε από τη CIA στην περιόδο 2003-2006. Σήμερα το κτίριο δεν υπάρχει πλέον και ο Τάλπες δεν θέλει να αποκαλύψει πού ακριβώς βρισκόταν.
Οι αποκαλύψεις των Ιλιέσκου και Τάλπες προκάλεσαν αίσθηση στη Ρουμανία. Προ ετών το κοινοβούλιο είχε συστήσει εξεταστική επιτροπή για τις δραστηριότητες των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, η οποία όμως είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις για μεταφορές κρατουμένων της CIA μέσω Ρουμανίας, ούτε για «μυστικές φυλακές» σε ρουμανικό έδαφος. Παρά τις νέες μαρτυρίες των Ιλιέσκου και Τάλπες, η τότε επικεφαλής της επιτροπής και σημερινή ευρωβουλευτής, αλλά και αντιπρόεδρος της πολιτικής ομάδας των Φιλελευθέρων Νόριτσα Νικολάι παραμένει στα συμπεράσματα που είχαν διατυπωθεί τότε. «Μία ʻέδραʼ δεν είναι απαραίτητα και φυλακή» δηλώνει η ίδια στην Deutsche Welle. «Υποθέτω ότι η CIA απλώς χρησιμοποιούσε ένα γραφείο στα πλαίσια της συνεργασίας της με τη Ρουμανία, όπως συνηθίζεται μεταξύ μυστικών υπηρεσιών».
«Δεν υπάρχει απόφαση για βασανιστήρια»
Έγιναν και από τη Ρουμανία μεταφορές κρατουμένων;
Η οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα APADOR-CH έχει αναλάβει την υπεράσπιση του Αμπντ Αλ Ραχίμ Αλ Νασίρι, ο οποίος κατηγορείται ότι σχεδίασε την επίθεση στο αμερικανικό καταδρομικό USS Cole τον Μάιο του 2012 και κρατήθηκε από τη CIA, την οποία κατηγορεί και ο ίδιος από την πλευρά του για βασανιστήρια σε ρουμανικό έδαφος. Το 2012 ο Αλ Νασίρι κινήθηκε δικαστικά κατά του ρουμανικού κράτους, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει εκδοθεί απόφαση. Εκπρόσωπος της εισαγγελίας δήλωσε στην Deutsche Welle ότι δεν μπορεί να δώσει πληροφορίες για μία υπόθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η δικηγόρος και εκτελεστική διευθύντρια της οργάνωσης CRJ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Γκεοργκιάνα Ιοργουλέσκου χαρακτηρίζει «πολύ σημαντικές» τις μαρτυρίες των Ιλιέσκου και Τάλπες. «Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό να παραχωρεί ένας πρόεδρος μία ʻέδραʼ σε ξένες μυστικές υπηρεσίες χωρίς να ενδιαφέρεται για το τι συμβαίνει εκεί. Η γενική εισαγγελία θα έπρεπε να ερευνήσει την υπόθεση για να διαπιστώσει εάν έχουν γίνει βασανιστήρια σε ρουμανικό έδαφος, καθώς η Ρουμανία έχει συνυπογράψει τη διεθνή σύμβαση κατά των βασανιστηρίων. Δεν έχουν θέση τα βασανιστήρια στον πολιτισμένο κόσμο, ακόμη κι αν πρόκειται για τρομοκράτες».
Keno Verseck
