Στην Ιταλία μεταφέρεται το μέτωπο του προσφυγικού. Η ΕΕ υπόσχεται ένα μικρό «πακέτο Μάρσαλ» για την Αφρική σε μία προσπάθεια να αναχαιτίσει τις ροές των προσφύγων και μεταναστών.
Ρεαλιστική διέξοδος ή ευσεβής πόθος; Με το επενδυτικό πακέτο συνολικού ύψους 44 δισεκατομμυρίων ευρώ οι Ευρωπαίοι ελπίζουν να προσφέρουν ευκαιρίες απασχόλησης για τους φτωχότερους των φτωχών, ώστε εκείνοι να μην αναζητούν καλύτερη τύχη στην Ευρώπη. Το σχέδιο φαίνεται να ακολουθεί τη λογική του «πακέτου Γιούνκερ» για την ίδια την ΕΕ: το αρχικό ποσό επιδοτήσεων και δανειακών εγγυήσεων δεν ξεπερνά τα 3,3 δις ευρώ, αλλά οι αρμόδιοι ελπίζουν ότι αυτή η πρώτη «μαγιά» θα μοχλεύσει ιδιωτικές επενδύσεις συνολικού ύψους 44 δις.
Το σχέδιο αναμένεται να εγκριθεί κατ΄αρχήν την Πέμπτη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο. Θα αποδώσει όμως τα αναμενόμενα; Επιφυλάξεις από τον ιταλό ευρωβουλευτή Χέρμπερτ Ντόρφμαν: «Μακροπρόθεσμα ελπίζω ότι δίνει μία ρεαλιστική προοπτική, αλλά δεν λύνει το βραχυπρόθεσμο πρόβλημα, δηλαδή ότι εκατοντάδες χιλιάδες Αφρικανοί έχουν συγκεντρωθεί στη Λιβύη και περιμένουν να περάσουν στην Ιταλία. Το επενδυτικό πακέτο για την Αφρική σίγουρα δεν θα τους αποτρέψει. Θέλουμε άμεσες λύσεις. Δεν μπορούμε να αφήνουμε την Ιταλία να λύσει μόνη της το πρόβλημα, όπως γινόταν τους τελευταίους μήνες» λέει στην Deutsche Welle ο ιταλός ευρωβουλευτής από τη γερμανόφωνη επαρχία του Μπολτσάνο.
Ιταλία- όπως Ελλάδα;
Πρόσφυγες και μετανάστες στο Αιγαίο
Μόνο στους πρώτους έξι μήνες του 2017 διασώθηκαν στη Μεσόγειο και οδηγήθηκαν στην Ιταλία περισσότεροι από 85.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Στη γειτονική Αυστρία δημοσιεύματα κάνουν λόγο για μία «επόμενη Ιδομένη στη βόρεια Ιταλία». Κάποιοι θέλουν να κινητοποιήσουν τον στρατό για να κλείσουν τα σύνορα στο συνοριακό πέρασμα του Μπρένερ. Εύλογη η αγωνία σε όλο το πολιτικό φάσμα, από τον κεντροδεξιό Ντόρφμαν μέχρι τον επικεφαλής της σοσιαλιστικής ομάδας στο Ευρωκοινοβούλιο, Τζιάνι Πιτέλα, που επικαλείται το προηγούμενο της Ελλάδας και προειδοποιεί: «Η Ιταλία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της αυτό το φαινόμενο, το οποίο κάθε μέρα επιδεινώνεται. Όπως και η Ελλάδα δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει μόνη της. Το θέμα δεν είναι μόνο η διάσωση των προσφύγων και μεταναστών, αλλά και η υποδοχή και διαμονή τους. Είναι ανυπόφορη πλέον η κατάσταση. Και είναι ντροπή ότι μόνο οι Ιταλοί κάνουν το καθήκον τους, ενώ οι υπόλοιπες χώρες αποφεύγουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους».
Αν το ελληνικό προσφυγικό δράμα του 2015-16 φαίνεται να επαναλαμβάνεται στην Ιταλία του 2017, το ερώτημα είναι τί έχει διδαχθεί η ΕΕ από την ελληνική περίπτωση. Ο Χέρμπερτ Ντόρφμαν φαίνεται απαισιόδοξος, εκφράζει την αγανάκτησή του για την έλλειψη αλληλεγγύης από ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες και προειδοποιεί ότι αν τελικά δεν υπάρξει λύση, η Ιταλία θα αναγκαστεί να επιβάλει τη δική της λύση. «Μάλλον δεν έχουμε διδαχθεί και πολλά από τα όσα έγιναν στην Ελλάδα, αν δείτε τί συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη νότια Ιταλία. Έχουμε την ίδια κατάσταση με εκείνη που επικρατούσε στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας. Πολλά κράτη-μέλη δεν θέλουν να δεχθούν πρόσφυγες και μετανάστες ή να συνεργαστούν για μία καλύτερη επιτήρηση στη Μεσόγειο. Περιμένουμε να δούμε τί θα γίνει, αλλά αν συνεχιστεί αυτό, η Ιταλία πρέπει να περάσει στη δράση. Και όταν λέω δράση, εννοώ ότι απλά θα κλείσει τα λιμάνια της ή τουλάχιστον μερικά λιμάνια».
«Σαν να λένε ότι δεν είμαστε ΕΕ»
Επιχείρηση διάσωσης προσφύγων και μεταναστών στο Παλέρμο
Το νέο μεταναστευτικό κύμα μέσω Αφρικής προς την Ιταλία προκαλεί ανησυχία στη γειτονική Αυστρία και άλλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Είναι αυτός ένας λόγος για να συνειδητοποιήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι την ανάγκη για αλληλεγγύη; Ή θα αποδειχθεί ένας λόγος παραπάνω για να κλείσουν ερμητικά τα σύνορα; Μία αποτίμηση από την ευρωβουλευτή της Ν.Δ. Ελίζα Βόζεμπεργκ: «Αν είναι λόγος για να κλείσουν τα σύνορά τους, τότε μας λένε ευθέως ότι ‘δεν είμαστε ΕΕʼ. Το λέω με έναν τρόπο σκληρό, κατηγορηματικό. Διότι αν μία προς μία, κάθε χώρα, γυρίζει τα νώτα, κατά το κοινώς λεγόμενο, τότε δεν μιλάμε πλέον για ΕΕ».
Η ελληνίδα ευρωβουλευτής δίνει εύσημα στην Κομισιόν και επισημαίνει ότι τουλάχιστον η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό λειτουργεί «σε έναν βαθμό». Όσο για το επενδυτικό πακέτο των 44 δις, πιστεύει ότι μπορεί να φέρει αποτελέσματα, αλλά μόνο αν υλοποιηθεί ταχύτατα. Κάτι που βέβαια δεν συνηθίζεται στην ΕΕ. «Αν αυτό υλοποιηθεί σε σχετικά γρήγορους χρόνους- διότι ξέρουμε ότι οι αποφάσεις της ΕΕ αργούν- είναι σημαντικό» λέει η Ελίζα Βόζεμπεργκ στην Deutsche Welle. «Αν λειτουργήσει άμεσα, μπορεί να αποτρέψει χιλιάδες ανθρώπων από τη μετανάστευση. Για να μείνουν στις χώρες τους όμως, πρέπει να δημιουργηθούν συνθήκες για την επιβίωση αυτών των ανθρώπων...»
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
