Έχει συνδεθεί με την Χιονάτη, ενώ ο πόλεμος της Τροίας πέφτει σαν βαριά σκιά στο… βιογραφικό του: Σίγουρα το μήλο είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό φρούτο.
Θεωρείται σύμβολο αγάπης και ομορφιάς, ενώ είναι και το πιο δημοφιλές φρούτο για τους Γερμανούς. Κάθε χρόνο στις 11 Ιανουαρίου, οι παραγωγοί φρούτων και λαχανικών βγάζουν ανακοινώσεις για τη «Ημέρα Γερμανικού Μήλου» με σκοπό να «επιστήσουν την προσοχή στην ποιότητα και τον πλούτο των τοπικών ποικιλιών». Ωστόσο το μήλο δεν κατέχει απλά μια ιδιαίτερη θέση στη φρουτιέρα, αλλά και στον πολιτισμό.
«Για την πιο όμορφη»
Ένα χρυσό φρούτο, το μήλο της Έριδος, σπέρνει τη διχόνοια ανάμεσα στις τρεις θεές του Ολύμπου, την Ήρα, την Αθηνά και την Αφροδίτη. Ο νεαρός Πάρις πρέπει να αποφασίσει σε ποιον ανήκει το μήλο. Η Αφροδίτη λαμβάνει το βραβείο, δωροδοκώντας τον με το χέρι της πιο όμορφης γυναίκας στη γη, της Ελένης. Από την «Ιλιάδα» του Ομήρου στην ολοκληρωτική καταστροφή της Τροίας – και όλα αυτά εξαιτίας ενός μήλου.
Το «ατύχημα» του Νεύτωνα
Μία ιστορία για τον νόμο της βαρύτητας με πρωταγωνιστή... ένα μήλο
Μερικές χιλιάδες χρόνια αργότερα ο Ισαάκ Νεύτων αναλογιζόταν γιατί οι πλανήτες περιστρέφονται αδιάκοπα, ο ένας γύρω από τον άλλο. Όταν είδε ένα μήλο της ποικιλίας «Flower of Kent» να πέφτει στο έδαφος, ο βρετανός φυσικός συνειδητοποίησε ότι οι μάζες έλκονται μεταξύ τους, όσο η γη και ο καρπός. Ανεξάρτητα από την αλήθεια της ιστορίας: Οι νόμοι της βαρύτητας του Νεύτωνα ανέκαθεν εξηγούσαν τον κόσμο και το σύμπαν, με αφετηρία τους ένα μήλο!
Το προπατορικό αμάρτημα στον Κήπο της Εδέμ
Σύμφωνα με τη βιβλική παράδοση, οι πρώτοι άνθρωποι στον κόσμο, ο Αδάμ και η Εύα, αγνοώντας την απαγόρευση του Θεού, τρώνε τον καρπό από το δέντρο της γνώσης. Το Βιβλίο της Γένεσης κάνει λόγο απλά για έναν «καρπό», ενώ ενδέχεται η εδραίωση του μήλου να οφείλεται πιθανότατα στον λατινικό όρο «malum»: με βραχύ «α» σημαίνει το «κακό», ενώ με μακρό φωνήεν το «μήλο». Σε κάθε περίπτωση, για τους Χριστιανούς ο καρπός αποτελεί επίσης σύμβολο της ελπίδας της λύτρωσης.
Τα μήλα θεωρούνται τα αγαπημένα φρούτα των Γερμανών
Το μήλο του Αδάμ βέβαια συνδέεται με την πτώση του ανθρώπου από τον παράδεισο. Σύμφωνα με το αφήγημα, το κομμάτι μήλου κόλλησε στο λαιμό του Αδάμ και έτσι μετατράπηκε στο συγκεκριμένο ανδρικό χαρακτηριστικό. Βιολογικά, πρόκειται για το μέρος του θυρεοειδούς αδένα στον λάρυγγα. Λόγω της τεστοστερόνης, το μήλο του Αδάμ μεγαλώνει κατά την εφηβεία και στη συνέχεια γίνεται πιο εμφανές από ό,τι στις γυναίκες.
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα μήλο
Το μήλο ήταν η θανατική ποινή της Χιονάτης στο παραμύθι των αδελφών Γκριμ: Η πρωταγωνίστρια του παραμυθιού, δαγκώνοντας το δηλητηριασμένο φρούτο, σωριάζεται αναίσθητη. Για το αρχικό παραμύθι, πριν το επεξεργαστεί η Disney, δεν ήταν το φιλί του πρίγκηπα που επανάφερε στη ζωή τη Χιονάτη: Οι αδέξιοι υπηρέτες του σκόνταψαν, κουβαλώντας το φέρετρο και «το δηλητηριώδες πολτοποιημένο μήλο», που είχε μείνει στο λαιμό της Χιονάτης, βγήκε.
Ένα μεγάλο μήλο που δεν κοιμάται ποτέ
Η Νέα Υόρκη, η πόλη με το προσωνύμιο "το μεγάλο μήλο"
Εκτός όμως από τα παραμύθια, τους μύθους και τα θρησκευτικά αφηγήματα, το μήλο χαρακτηρίζει και την πόλη που… δεν κοιμάται ποτέ: Ο λόγος ωστόσο για τον οποίο η Νέα Υόρκη φέρει το προσωνύμιο «Το Μεγάλο Μήλο» δεν είναι βέβαιος. Ο συνδυασμός λέξεων είχε χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ανεξάρτητα από τη μεγαλούπολη των Ηνωμένων Πολιτειών για να χαρακτηρίσει κάτι, το οποίο έχει τεράστια σημασία, όπως αναφέρει η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης. Σε σχέση με τη Νέα Υόρκη, ο όρος αναφέρεται για πρώτη φορά σε βιβλίο του 1909, αλλά η κοινή χρήση του όρου εδραιώθηκε μία δεκαετία αργότερα, όταν ο αθλητικογράφος Τζον Φιτζέραλντ ξεκίνησε μία στήλη για ιπποδρομίες «Around the Big Apple», γύρω από το Μεγάλο Μήλο.
Σεμπάστιαν Φίσερ, dpa
Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου
