ΑΠΟΨΕΙΣ: Ιστοσελίδες γνωριμιών - Κοινωνική προσφορά ή εκλεπτυσμένο trafficking

Του Δημήτρη Μάρδα*

Ενδιαφέρουσες υποθέσεις εκτυλίσσονται στα ελληνικά δικαστήρια με κατηγορούμενους διαχειριστές ιστοσελίδων γνωριμιών και θύματα γυναίκες, οι οποίες βρέθηκαν να είναι υποψήφιες γνωριμίες υψηλών προσώπων ή ακόμη υποψήφιες νύφες για Ρώσσους μεγιστάνες, χωρίς να το γνωρίζουν. Κεντρικό σημείο των κατηγοριών εις βάρος των ιστοσελίδων αυτών είναι η παραβίαση των κανόνων περί προσωπικών δεδομένων.

Υπάρχουν αρκετοί τύποι ιστοσελίδων γνωριμιών στο διαδίκτυο. Κάποιες ιστοσελίδες είναι ανοικτές σε όλους τους ενδιαφερόμενους, δεν εισάγουν χρηματικές υποχρεώσεις για εγγραφή ή άλλες μορφής δεσμεύσεις. Η επικοινωνία είναι άμεση και διαπροσωπική και όλοι γνωρίζουν τα δεδομένα και τους υφιστάμενους κανόνες, που διέπουν τις εν λόγω ιστοσελίδες.

Υπάρχουν όμως και άλλες ιστοσελίδες, όπου πρόσβαση έχουν μόνο τα εν δυνάμει μέλη τους. Αυτά, καταβάλλουν κάποιο χρηματικό ποσό με σκοπό την ανάπτυξη γνωριμιών. Κάποιες από αυτές προωθούν, μέσω γνωριμιών ανδρών-γυναικών, όμορφα κορίτσια προς πλούσιους πολίτες. Ένα σύνολο φωτογραφιών δίνουν τα σωματικά χαρακτηριστικά των γυναικών.

Στις ιστοσελίδες αυτές η πρόσβαση είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένη και γίνεται μέσω δημιουργίας προσωπικού λογαριασμού με στοιχεία όπως το όνομα, ένα mail και ένα password.

Με αφορμή υπόθεση που αφορά σε ιστοσελίδα γνωριμιών της δεύτερης μορφής σημειώνονται κάποιες ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Αναλυτικότερα, υπάρχουν τέτοιες ιστοσελίδες που διαθέτουν ένα σύνολο θυγατρικών ή συνεργαζόμενων εταιριών, οι οποίες ασκούν διάφορες δραστηριότητες, όπως τη φωτογράφιση γυναικών.

Έτσι, κατά τη φωτογράφιση γυναικών με επώνυμα ρούχα, μαγιώ κ.λπ οι φωτογραφίες αυτές αναρτώνται ακολούθως στην μητρική ιστοσελίδα των γνωριμιών χωρίς αυτό να γίνεται με τη συγκατάθεση των εν λόγω γυναικών. Σε μια υπόθεση που πρόκειται να εκδικαστεί προσεχώς σε Δικαστήριο της Θεσσαλονίκης μια τέτοια ιστοσελίδα κατηγορείται για παραβίαση των κανόνων περί προσωπικών δεδομένων, καθώς η συγκεκριμένη πρακτική που ακολουθήθηκε προσκρούει στη σχετική νομοθεσία σύμφωνα με τις εισαγγελικές αρχές και τα θύματα.

Ορισμένες γυναίκες, μάρτυρες, υποστηρίζουν ότι με τον τρόπο που τους δόθηκε η σύμβαση και την βεβιασμένη υπογραφή της, ουδέποτε έλαβαν αντίγραφό της με τις προβλεπόμενες υπογραφές από τον εργοδότη. Επίσης, το βασικότερο, θεωρούσαν ότι η σύμβαση είχε ως αντικείμενο τη φωτογράφισή τους κατά τα προβλεπόμενα και όχι την έκθεσή τους για γνωριμίες. Αντίθετα κατά τον διαχειριστή της ιστοδελίδας προκύπτει ότι όλα έγιναν εν γνώσει των γυναικών και  ότι οι κατηγορίες περί έκθεσης προσωπικών δεδομένων και περί μη γνώσης του αντικειμένου των γνωριμιών δεν ευσταθούν.

Πλην των θεμάτων περί προσωπικών δεδομένων, που θα τα λύσει το δικαστήριο,  προκύπτουν όμως κάποια εύλογα ερωτήματα.

1. Πόσο πιθανόν είναι αντί της οποιαδήποτε ιστοσελίδας αυτής της μορφής των «ακριβών» γνωριμιών να υφίσταται μια εκλεπτυσμένη μορφή trafficking;
2. Έχουν οι υποτιθέμενοι πλούσιοι πελάτες καταχωρημένα τα πραγματικά προσωπικά τους στοιχεία στις εν λόγω ιστοσελίδες, ικανά να εξυπηρετήσουν ζητήματα που άπτονται της προσωπικής ασφάλειας κατά κύριο λόγο των γυναικών προς γνωριμία; Υπάρχει λύση γι’ αυτό και δίνεται από διάφορα παραδείγματα. Ειδικότερα, στο όνομα της προστασίας των πελατών της (ιδιοκτητών ακινήτων), η AirB&B πραγματοποιεί καταχώρηση προσωπικών στοιχείων των επισκεπτών (φωτογραφία προσώπου και ταυτότητας) ακολουθώντας την ισχύουσα νομοθεσία ή τη διεθνή πρακτική περί προσωπικών δεδομένων.
3. Γνωρίζουν οι συγκεκριμένες ιστοσελίδες γνωριμιών το μέλλον αυτών των γυναικών προς αποστολή και πού πράγματι καταλήγουν δηλαδή αν εξυπηρετείται ο σκοπός περί γνωριμίας ή γάμου ή το όλο σύστημα είναι μια μορφή trafficking, που δεν αφήνει περιθώρια ελευθερίας κινήσεων στις προς υποτιθέμενο γάμο κοπέλες; 

Το trafficking, η διακίνηση των ναρκωτικών, η παράνομη διακίνηση των οργάνων του σώματος και οι απαγωγές παιδιών είναι μορφές εγκλημάτων που παρουσιάζουν μια ιδιαίτερη όξυνση ιδίως μετά το 1990, περίοδο πτώσης του «Τείχους του Βερολίνου» (1989) και του τέλους του υπαρκτού σοσιαλισμού. Οι τζίροι των εγκλημάτων αυτής της μορφής είναι ασύλληπτοι, η δυνατότητα χρηματισμού-διαφθοράς δημοσίων προσώπων πολύ μεγάλη,  ενώ η διεθνής συνεργασία και τα υφιστάμενα συστήματα προστασίας των πολιτών επιδιώκουν να επιφέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα. Αλλά οι περιορισμοί είναι τεράστιοι, οι δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία  είναι πολλές για τους παρανομούντες ενώ η έκταση του φαινομένου δεν προκαλεί κλίμα αισιοδοξίας.

-------------------------------------------------------------------------------------------

* Ο Δημήτρης Μάρδας είναι καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ και π. αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών με αρμοδιότητα το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (2015).