Τα βακτήρια που απειλούν εκτροφές αιγοπροβάτων στην Ελλάδα...

– Έρευνα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας 

 Οι αποβολές αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στις εκτροφές αιγοπροβάτων και η αντιμετώπισή τους αποτελεί μεγάλη πρόσκληση. Η συνύπαρξη πολλών αιτιολογικών παραγόντων και οι περιορισμοί στη διάγνωση και τη θεραπεία τους, εμποδίζουν την αποτελεσματική διαχείρισή τους σε επίπεδο εκτροφής. Υπάρχουν διάφορα πιθανά αίτια αποβολών ωστόσο, τα πιο σημαντικά είναι οι μολυσματικοί παράγοντες,  λόγω των σημαντικών επιπτώσεων στην υγεία της εκτροφής και του κινδύνου που ενέχουν για τη δημόσια υγεία, καθώς πολλοί από αυτούς μπορούν να μεταδοθούν και στον άνθρωπο.

Μελέτη διερεύνησης αποβολών από το τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Σε μια πρόσφατη μελέτη από το τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ( https://www.mdpi.com/2076-2607/12/8/1675 ), που έγινε υπό την επίβλεψη του Αναπληρωτή Καθηγητή Γεώργιου Βαλιάκου, πραγματοποιήθηκε διερεύνηση σε 264 δείγματα αποβολών από ελληνικές εκτροφές προβάτων και αιγών. Με τη χρήση μιας νέας τεχνικής (10-plex HRM-qPCR) έγινε μοριακή διερεύνηση των δειγμάτων για 10 παθογόνα ταυτόχρονα. Για τη λήψη δειγμάτων από τα ζώα που απέβαλαν χρησιμοποιήθηκαν κυρίως κολπικά βύσματα, με απαραίτητη προϋπόθεση τα ζώα να έχουν αποβάλλει εντός ολίγων ημέρων.

Τα αποτελέσματα της διερεύνησης ανέδειξαν την εμπλοκή των βακτηρίων Chlamydia abortus και Coxiella burnetii στην συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών. Πιο συγκεκριμένα στα δείγματα από εκτροφές προβάτων, βρέθηκε Chlamydia abortus σε ποσοστό 41% και Coxiella burnetii σε ποσοστό 43,4% ενώ στα δείγματα από εκτροφές αιγών βρέθηκε Chlamydia abortus σε ποσοστό 48,1% και Coxiella burnetii σε ποσοστό 71,2 %. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί και στις μικτές μολύνσεις, στα περιστατικά δηλαδή που εντοπίστηκαν περισσότερα από ένα παθογόνα.  Το 1/3 των περιστατικών της μελέτης αφορούσαν μικτές μολύνσεις και σχεδόν στις μισές από αυτές τα παθογόνα που εντοπίστηκαν ήταν τα βακτήρια Chlamydia abortus spp. και C. burnetii.

Διερεύνηση των περιστατικών αποβολών και μείωση του κόστους παραγωγής

Η αντιμετώπιση των περιστατικών αποβολών απαιτεί άμεση λήψη δειγμάτων, αποστολή σε εξειδικευμένο εργαστήριο και διερεύνηση των παθολογικών παραγόντων που ίσως εμπλέκονται. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα κατευθύνουν τον κτηνίατρο της εκτροφής ώστε να εφαρμόσει τα κατάλληλα θεραπευτικά και προληπτικά μέτρα αντιμετώπισης. Η κερδοφορία των εκτροφών προβάτων και αιγών δέχεται συνεχώς πιέσεις και οι προκλήσεις του μέλλοντος απαιτούν τη βελτίωση των αποδόσεων και κατ’ επέκταση τη μείωση του κόστους παραγωγής. Η σωστή αναπαραγωγική διαχείριση και η πρόληψη των περιστατικών αποβολών στις εκτροφές αποτελεί βασικό πυλώνα για αύξηση των αποδόσεων και του κέρδους.

Οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία

Ένα από τα κοινά χαρακτηριστικά των δύο βασικών παθογόνων που εντοπίστηκαν στα δείγματα που συλλέχθηκαν στα περιστατικά αποβολών είναι ότι μπορούν να μεταδοθούν και στον άνθρωπο.

Το βακτήριο Coxiella burnetii είναι υπεύθυνο για τον πυρετό Q στους ανθρώπους και τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν ποικίλλουν. Στην οξεία φάση του ο πυρετός Q εκδηλώνεται κυρίως με γριπώδη συμπτώματα, υψηλό πυρετό, πονοκεφάλους, ρίγη, κόπωση και μυαλγία. Επίσης οι ασθενείς συχνά εμφανίζουν γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως ναυτία και έμετο, πνευμονία ή ηπατίτιδα. Από την άλλη, ο χρόνιος πυρετός Q μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερες επιπλοκές. Η κύρια εκδήλωση αφορά συνήθως την ενδοκαρδίτιδα, επίμονο πυρετό, οστεοαρθρικές λοιμώξεις, χρόνια ηπατίτιδα και σπανιότερα περιστατικά περικαρδίτιδας ή δερματικών βλαβών.

Αντιθέτως, η λοίμωξη από Chlamydia abortus στον άνθρωπο θεωρείται ιδιαίτερα σπάνια, και μπορεί να περιλαμβάνει αναπνευστικά συμπτώματα και προβλήματα αναπαραγωγικής υγείας.