Όσα είδη πεταλούδας υπάρχουν συνολικά στο Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφηκαν στην πόλη των Ιωαννίνων, αναδεικνύοντας την μοναδική βιοποικιλότητα της περιοχής. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από έρευνα που έκανε ο Νίκος Φιλιππίδης στο πλαίσιο της διπλωματικής του, που εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Διατήρησης της Βιοποικιλότητας (BCL) στο Τμήμα ΒΕΤ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας Βασιλικής Κατή και της Δρ. Όλγας Τζωρτζακάκη.
«Βρήκα 59 είδη πεταλούδων στα Γιάννινα τη στιγμή που τόσα υπάρχουν συνολικά στο Ηνωμένο Βασίλειο και 64 σε όλη την Ολλανδία αντίστοιχα», λέει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Φιλιππίδης, ο οποίος παρουσίασε την πτυχιακή του τον Ιούλιο του 2025.
Όπως εξηγεί, πραγματοποιήθηκαν δειγματοληψίες πεταλούδων και περιβαλλοντικών δεδομένων σε 27 διαδρομές και σε τρεις ζώνες αστικοποίησης: μέσα στα Γιάννινα, στους εξωτερικούς λόφους και στην ημιαστική περιοχή, όπου καταγράφηκαν συνολικά 1258 άτομα πεταλούδων που ανήκουν σε 59 είδη.
«Ερευνήσαμε τις διαφορές στη ποικιλότητα πεταλούδων και τη σύνθεση των κοινοτήτων τους, καθώς και στα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά μεταξύ των τριών ζωνών αστικοποίησης. Συνολικά, η ποικιλότητα των πεταλούδων δεν παρουσίασε καμία στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στις ζώνες. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η πόλη των Ιωαννίνων φιλοξενεί μια σχετικά πλούσια ποικιλότητα πεταλούδων και προσφέρει σημαντική αξία για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Οι σημαντικότεροι περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τα πρότυπα ποικιλότητας των πεταλούδων στην πόλη σχετίζονταν με τη βλάστηση, τις τεχνητές αδιαπέραστες επιφάνειες και την παρουσία νερού», αναφέρει ο κ. Φιλιππίδης.
Στην έρευνα του υπογραμμίζει, μάλιστα, ότι στη μελέτη της προοπτικής των αστικών τοπίων ως καταφύγια βιοποικιλότητας, οι πεταλούδες αποτελούν ιδανικούς οργανισμούς μελέτης, χάρη στην ευαισθησία τους σε οικολογικές αλλαγές -όπως η αστικοποίηση- και της συνολικής τους χρησιμότητας ως εξαιρετικοί δείκτες βιοποικιλότητας.
«Μπορεί οι πεταλούδες να είναι οργανισμοί που τους "προσπερνάμε" λίγο στην καθημερινότητά μας, αλλά αποτελούν δείκτες βιοποικιλότητας για ένα υγιές οικοσύστημα», διευκρινίζει.
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η έρευνα εντόπισε δύο σπάνια και απειλούμενα είδη: το Anthocharis damone, που περιλαμβάνεται στην Κόκκινη Λίστα της Ευρώπης, και το Thymelicus lineola, που έχει χαρακτηριστεί ως τρωτό.
«Είναι κρίσιμο να ενισχύσουμε τη δυνατότητα των αστικών οικοσυστημάτων να λειτουργούν ως καταφύγια βιοποικιλότητας, ειδικά για οργανισμούς όπως οι πεταλούδες που συμβάλλουν στην επικονίαση», υπογραμμίζει ο ερευνητής. Παράλληλα, ενθαρρύνει τους πολεοδόμους και τις τοπικές αρχές να εντάξουν περιβαλλοντικά κριτήρια στον αστικό σχεδιασμό, διασφαλίζοντας τη συνδεσιμότητα των οικοτόπων και την παρουσία φυτών με νέκταρ.
«Η κατανόηση των περιβαλλοντικών παραγόντων μπορεί να μετατρέψει τον αστικό σχεδιασμό σε εργαλείο προστασίας της φύσης, συμβάλλοντας στις προσπάθειες για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας», καταλήγει ο Νίκος Φιλιππίδης.
