H Γιαννιώτισα Βούλα Τσέτση στο τιμόνι των Ευρωπαίων Πρασίνων

Η Ελληνίδα (Γιανιώτισσα) Πρόεδρος του Πράσινου κόμματος μιλά στη DW για την κρίση της Ευρώπης, τα προβλήματα Δημοκρατίας στην Ελλάδα και την πρόκληση ανασυγκρότησης του κόμματός της.

Η Βούλα Τσέτση είναι από τον Δεκέμβριο συμπρόεδρος του κόμματος των Ευρωπαίων Πρασίνων

=Συνέντευξη στη DW=

Υπηρετεί εδώ και τρεις δεκαετίες τους Ευρωπαίους Πράσινους στο Ευρωκοινοβούλιο. Από το 2004 έως το 2024 ήταν Γενική Γραμματέας της ευρωομάδας τους και έχει συνεργαστεί με κορυφαίες πολιτικές προσωπικότητες όπως ο Ντάνιελ κον Μπεντίτ, η Σκα Κέλλερ και άλλοι. Από τον περασμένο Δεκέμβριο είναι συμπρόεδρος του κόμματος των Ευρωπαίων Πρασίνων, μαζί με τον Ιρλανδό Κίραν Κοφ. Στόχος, «η αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς και η ενίσχυση μιας πράσινης και δίκαιης μετάβασης, που θα ωφελεί όλους».
Για τη Βούλα Τσέτση αυτή είναι μια αναγνώριση της συνεισφοράς της στο πράσινο κίνημα, όπως επισημαίνει στη συνέντευξή της προς την DW. «Είναι μια ένδειξη της εμπιστοσύνης που μου έδειξαν τα πράσινα κόμματα για τη δουλειά που έχω κάνει στο Ευρωκοινοβούλιο εδώ και τριάντα χρόνια και από θέση κλειδί ως Γενική Γραμματέας εδώ και 20 χρόνια». Ένας από τους «παλιούς» Πράσινους που την παρακίνησαν να διεκδικήσει αυτή τη θέση ήταν ο άλλοτε πρόεδρος του κόμματος, ο Γερμανός Ράιναρντ Μπουτικόφερ.

Με το μυαλό στο 2029

Η Τσέτση εκλέχτηκε σχεδόν παμψηφεί, με μόνο μια ψήφο κατά, και βλέπει τη νέα της θέση ως μια μεγάλη πρόκληση για να συμβάλει εγκαίρως στην προετοιμασία του κόμματος για τις ευρωεκλογές του 2029, μετά την πτώση των ποσοστών του στις ευρωεκλογές του 2024. Υπήρξαν πάντως και κάποια θετικά μηνύματα σε αυτές τις εκλογές.
«Με τη στρατηγική που είχαμε στο κόμμα φέραμε 10 καινούριους ευρωβουλευτές. Δηλαδή το Πράσινο Κόμμα έπεσε από τους 73 βουλευτές στους 53 και αν δεν υπήρχε αυτή η στρατηγική, με την οποία φέραμε καινούριους βουλευτές από την Ιταλία και τα ανατολικά κράτη, τότε τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο δύσκολα».

                     Με τον δήμαρχο Βουδαπέστης, Γκέργκελι Καρατσόνι, τον Ιούνιο στο Pride της Βουδαπέστης

Θεωρεί πλεονέκτημά της ότι είναι «ανεξάρτητη», δεν ανήκει δηλαδή σε κάποιο μεγάλο εθνικό κόμμα, κάτι που θα την υποχρέωνε να κοιτά τις δικές του προτεραιότητες. Αντιθέτως, μπορεί να επικεντρώνεται στη μεγάλη πανευρωπαϊκή εικόνα. Μπορεί να τη δει κανείς να συμμετέχει στις διαδηλώσεις στο Βελιγράδι στη Σερβία ή στο pride της Βουδαπέστης στην Ουγγαρία, σε εκδηλώσεις αλληλεγγύης για τη Γάζα ή για την αντιπολίτευση στη Λευκορωσία. Το διάστημα αυτό ταξιδεύει ανά την Ευρώπη στο πλαίσιο της προετοιμασίας του Συνεδρίου του κόμματος, στις αρχές Δεκεμβρίου στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας.

Τι έφταιξε το 2024

Αναφερόμενη στο αποτέλεσμα του 2024 η Τσέτση τονίζει ότι δεν πρέπει να ρίχνουμε τα βάρη στους άλλους, αλλά να αναλύσουμε τι ακριβώς γίνεται από την πλευρά μας. «Όντως η Δεξιά και η Ακροδεξιά μας πολέμησαν πάρα πολύ, με παραπληροφόρηση και αθέμιτα μέσα. Από την άλλη πλευρά σίγουρα πληρώσαμε το τίμημα, επειδή σε κάποιες χώρες ήμασταν σε κυβερνήσεις. Σε έξι, εφτά κυβερνήσεις και εκεί υπάρχει οπωσδήποτε ένα πολιτικό κόστος, το οποίο το είδαμε για παράδειγμα στη Γερμανία».

Παραδέχεται επίσης ότι η προεκλογική καμπάνια θα έπρεπε να ήταν πολύ πιο στοχευμένη και συγκεκριμένη. «Πώς θα επιλύσουμε τα θέματα της καθημερινότητας του κόσμου; Υπάρχει μια άποψη ότι είμαστε μέρος της ελίτ. Στην ουσία αυτή τη στιγμή τα προβλήματα είναι πανευρωπαϊκά και με αυτά θα πρέπει να καταπιαστούμε». Αυτό, όπως λέει, ήταν ένα πολύ καλό μάθημα για το πώς οι Πράσινοι θα μπορέσουν να κάνουν πιο κατανοητές τις πολιτικές τους και να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του κάθε πολίτη. «Το θέμα της κατοικίας είναι τεράστιο πρόβλημα. Το θέμα του κόστους ζωής. Το θέμα της ενεργειακής φτώχειας, το οποίο όταν το ανέφερα στην ομάδα μου το 2015, με έβλεπαν σαν εξωγήινη.

 Τώρα είναι ένα πρόβλημα παντού».
Οι απανωτές κρίσεις των τελευταίων ετών έριξαν πίσω τους Πράσινους, που δεν κατάφεραν να προσαρμόσουν τις πολιτικές τους και την επικοινωνία τους. Βέβαια υπήρξαν και επιτυχίες, όπως στη Δανία, όπου οι Πράσινοι ήταν πρώτο κόμμα.

 
Προβλήματα στην εξωτερική πολιτική

                      Στο κοινοβούλιο του Βελιγραδίου, με στελέχη της αντιπολίτευσης

Οι Πράσινοι έχασαν πόντους και από τις τοποθετήσεις τους σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Η Τσέτση λέει χαρακτηριστικά ότι «η θέση μας για το θέμα της Παλαιστίνης υπήρξε ένα πρόβλημα. Έχουμε χάσει νέους. Δεν καταφέραμε την κατάλληλη στιγμή να έχουμε μια ομόφωνη θέση. Είναι ένα θέμα με το οποίο προσωπικά ασχολήθηκα πολύ αυτούς τους δέκα μήνες που είμαι πρόεδρος, έτσι ώστε να έχουμε μια καθαρή θέση σε ό,τι αφορά τη γενοκτονία και για το γεγονός ότι η ΕΕ έχει δύο μέτρα: διαφορετικά για την Ουκρανία και δυστυχώς διαφορετικά σε ό,τι αφορά την Παλαιστίνη».
Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια κρίση, όπως ομολογούν όλοι, σε μια εποχή μάλιστα που έχει απέναντί της προκλήσεις, όπως η προεδρία Τραμπ στις ΗΠΑ. Μήπως αυτός είναι και ένας ακόμα λόγος για τα προβλήματα των Πρασίνων, που είναι παραδοσιακά ένα κόμμα με φιλοευρωπαϊκό χαρακτήρα;

Η Τσέτση πιστεύει ότι ναι μεν η ευρωπαϊκή ιδέα μπορεί να περνά μια κρίση, αλλά υπάρχουν παραδείγματα επιτυχημένων πολιτικών, όπως του Ρενέ Γκλικσμάν στη Γαλλία που πήγε καλά στις ευρωεκλογές με το σύνθημα «Ξύπνα Ευρώπη». Συνεπώς θα πρέπει να δούμε κάθε περίπτωση ξεχωριστά και να βρούμε τι λάθη μπορεί να έγιναν. «Η άνοδος της Ακροδεξιάς δεν οφείλεται μόνο στα θέματα της μετανάστευσης και του λαϊκισμού. Ο κόσμος έχει χάσει την εμπιστοσύνη του σε πολλά κόμματα, στα παραδοσιακά κόμματα, κινείται προς τα άκρα και δεν βλέπει τον κίνδυνο για την Δημοκρατία».
Αλλά η Ευρώπη, όπως επισημαίνει η πράσινη πολιτικός, έχει χάσει και πολλές ευκαιρίες. Το παράδειγμα του κοινού δανεισμού, που ακολουθήθηκε στην περίπτωση του κορωνοϊού, δυστυχώς εγκαταλείφθηκε στη συνέχεια. «Εμείς κάναμε έναν αγώνα, λέγοντας ότι αυτή η ευελιξία δεν μπορεί να υπάρχει μόνο για την πανδημία ή τώρα για τα θέματα της άμυνας, αλλά θα πρέπει να υπάρχει και σε ό,τι σχετίζεται με την κοινωνική Ευρώπη και με τη δίκαιη μετάβαση». Οι πολίτες περιμένουν να δουν μια Ευρώπη που θα ασχολείται με το πώς θα βελτιώσει την καθημερινότητα τους. «Έτσι μόνο θα νιώσουν ότι η Ευρώπη είναι η απάντηση και όχι το πρόβλημα». Μόνο έτσι θα αναχαιτιστεί η άνοδος της Ακροδεξιάς.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Αναπόφευκτο ερώτημα σε μια «Ευρωπαία Ελληνίδα» είναι η αδυναμία των Πρασίνων να εκφραστούν με ένα ισχυρό κόμμα και στην Ελλάδα. Η Τσέτση πιστεύει ότι ο χώρος υπάρχει και δεν μπορεί να τον καλύψει κανένα από τα υπόλοιπα κόμματα, όσο και αν προσπαθούν. Θα πρέπει όμως, όπως επισημαίνει, να ξεπεραστούν δύο προβλήματα.
«Θα πρέπει να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας και να αφήσουμε πίσω τους διχασμούς του παρελθόντος που συχνά είχαν προσωπικό και όχι πολιτικό χαρακτήρα. Δεύτερον, θα πρέπει να έχουμε καινούρια άτομα, νέο αίμα, έτσι ώστε να μπορέσουν να ξεπεραστούν τα προβλήματα του παρελθόντος». Η οικολογία πλέον είναι ένας ώριμος πολιτικός χώρος, που έχει θέσεις για όλες τις πτυχές της οικονομίας με έναν ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. Οι Πράσινοι είναι επίσης αυτοί που δεν έχουν κάνει ποτέ καμιά υποχώρηση, κανένα συμβιβασμό για θέματα Δημοκρατίας, υπενθυμίζει η Τσέτση αναφερόμενη και στα σχετικά προβλήματα που υπάρχουν στην Ελλάδα.
Η ίδια επισημαίνει ότι στην Ευρώπη δεν έχουν ίσως πλήρη εικόνα για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι υπάρχουν άλλα προβλήματα, που φαντάζουν πολύ σοβαρότερα για τους Ευρωπαίους. «Έχεις τους πολέμους. Έχεις τα ακραία φαινόμενα όπως είναι του Όρμπαν στην Ουγγαρία ή του Φίτσο στη Σλοβακία. Εχεις στην Τουρκία έναν δικτάτορα που βάζει στη φυλακή τον Ιμάμογλου και εκατοντάδες πολιτικούς του αντιπάλους. Για πολλούς δεν είναι προτεραιότητα τα προβλήματα της Ελλάδας». Από τη άλλη ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι μέλος του Λαϊκού Κόμματος, έχει τη στήριξη του προέδρου του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ, ανήκει στην ίδια οικογένεια με την πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα και την πρόεδρο της Κομισιόν φον ντερ Λάιεν.

Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για τους άλλους

«Χωρίς να θέλω να στοχοποιήσω κάποιον συγκεκριμένο, σίγουρα οι Χριστιανοδημοκράτες έπαιξαν κάποιο ρόλο προσπαθώντας να αποφύγουν να συζητήσουν τα προβλήματα της Ελλάδας». Και συνεχίζει: «Θυμάμαι ότι, όταν ήμουν Γραμματέας των Πρασίνων, χρειάστηκε να περάσουν ένα ή δύο χρόνια μέχρι να καταφέρουμε να συζητήσουμε τα θέματα του Τύπου, των παρακολουθήσεων, τα θέματα των τιμωρητικών δικαστικών αγωγών εναντίον δημοσιογράφων (SLAPPs), για ό,τι αφορά τη διαφθορά. Και το πρόβλημα που πολύ συχνά έχουμε είναι ότι όποιος προσπαθεί να πει κάποια πράγματα για την Ελλάδα αυτόματα θεωρείται "προδότης" της χώρας. Αυτό είναι απαράδεκτο. Μην ξεχνάτε ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μας καταδίκασε το 2025 για τα pushbacks».
Είναι και αυτός ένας τομέας που τα ευρωπαϊκά πράσινα κόμματα θα πρέπει να παίξουν έναν ρόλο. «Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για Τουρκία, για Σερβία, για Ουγγαρία. Θα πρέπει να νουθετούμε και τις χώρες-μέλη στις οποίες γνωρίζουμε ότι υπάρχουν τέτοια προβλήματα».

Κώστας Αργυρός -D.W