Με αφορμή την διήμερη επίσκεψη της καγκελαρίου Μέρκελ στην Πορτογαλία αξίζει να δούμε πόσο επιτυχημένες είναι πράγματι οι προσπάθειες της πορτογαλικής κυβέρνησης για να μπορέσει η χώρα να αφήσει πίσω της την κρίση.
Η Πορτογαλία θεωρείται από πολλούς χώρα-πρότυπο για την επιτυχημένη αντιμετώπιση της ευρωκρίσης. Πράγματι, η ανεργία συρρικνώθηκε πλέον στο 7,4%, μεγάλο μέρος των δανείων έχει αποπληρωθεί και το έλλειμμα του προϋπολογισμού βρίσκεται κοντά στο 3%.
Η χώρα που επισκέπτεται η καγκελάριος Μέρκελ δεν είναι πια η Πορτογαλία του 2012 όταν η κρίση βρίσκονταν στο ζενίθ της. Αντί για κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας, την γερμανίδα καγκελάριο υποδέχεται ένας πρωθυπουργός γεμάτος αυτοπεποίθηση. Ο Αντόνιο Κόστα κατάφερε με μικρά μετεκλογικά «δωράκια» να διασφαλίσει την συγκατάθεση των Πορτογάλων στην πολιτική λιτότητας. Η κυβέρνηση μειοψηφίας χαίρει μάλιστα της στήριξης δύο αριστερών κομμάτων.
Ο σοσιαλιστής βουλευτής Ζοάιο Γκαλάμπα, δηλώνει στην DW ότι «η Πορτογαλία έδειξε στην Ευρώπη ότι υπάρχει κι άλλος δρόμος. Θέσαμε τέλος στην λιτότητα και έτσι η χώρα επέστρεψε στο σωστό δρόμο». Εκ πρώτης όψεως οι βελτιώσεις είναι εμφανείς. Στο δημόσιο γίνονται προαγωγές, ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 23 ευρώ στα 580 και οι συνταξιούχοι λαμβάνουν μικρές, αλλά συμβολικές αυξήσεις από έξι μέχρι δέκα ευρώ. Μένουν ακόμα πολλά που πρέπει να γίνουν, λέει ο σοσιαλιστής βουλευτής, δώσαμε όμως στους Πορτογάλους ελπίδα και αυτοπεποίθηση.
Κατανάλωση και τουρισμός οι πυλώνες της οικονομίας
Η χώρα που επισκέπτεται η καγκελάριος Μέρκελ δεν είναι πια η Πορτογαλία του 2012 όταν η κρίση βρισκόταν στο ζενίθ της.
Σύμφωνα ωστόσο με τον οικονομολόγο Ζοάιο Ντούκε το αποκαλούμενο «πορτογαλικό θαύμα» οφείλεται κυρίως στη θετική οικονομική συγκυρία, την πολιτική μηδενικών επιτοκίων της ΕΚΤ και την εντυπωσιακή άνοδο του τουρισμού: «Υπό αυτές τις συνθήκες είναι σχετικά εύκολη η μείωση του ελλείμματος. Αν όμως αυξηθούν τα επιτόκια τότε θα έχουμε πρόβλημα». Το δημόσιο χρέος της χώρας μειώθηκε από περίπου 130% στο 125,7% σε σχέση με το ΑΕΠ. Εξακολουθεί ωστόσο να είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.
Όμοια είναι η κατάσταση στα νοικοκυριά. Η κυβέρνηση βασίζει τα δημόσια έσοδα στην κατανάλωση, δηλώνει ο Ζοάιο Ντούκε: «Οι όποιες αυξήσεις αποδοχών πηγαίνουν στο κράτος μέσω των έμμεσων φόρων. Το κόστος για καύσιμα και ρεύμα αυξήθηκε, ενώ ο ΦΠΑ βρίσκεται εκτός εξαιρέσεων στο 23%. Την ίδια στιγμή πολλοί Πορτογάλοι εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή με ‘μπλοκάκι‘ διότι η νέα εργατική νομοθεσία ευνοεί περισσότερο της επιχειρήσεις παρά τους εργαζομένους».
Γεγονός είναι ότι πολλοί Πορτογάλοι δεν είναι ευχαριστημένοι από τη σημερινή κατάσταση. Ενδεικτικές οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι οι κυβερνώντες Σοσιαλιστές μολονότι προηγούνται στην πρόθεση ψήφου με 38% έχουν απολέσει μέσα σε ένα χρόνο περίπου 20% έναντι των Φιλελευθέρων του PSD που ξεπέρασαν το 28%. Όμως μέχρι τις επόμενες βουλευτικές εκλογές το 2019 πολλά μπορούν ακόμα να αλλάξουν στην Πορτογαλία.
Γιόχεν Φάγκετ / Στέφανος Γεωργακόπουλος
