Συμβιβαστική πρόταση για την κατανομή προσφύγων στην Ευρώπη κατέθεσε η βουλγαρική προεδρία στην ΕΕ ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου. Αλλά πόσο ρεαλιστική είναι η υλοποίησή της;
Η πρόταση φέρει την υπογραφή της Λιλιάνα Πάβλοβα, της υπουργού που συντονίζει την εκ περιτροπής προεδρία της Βουλγαρίας. Προβλέπει ότι σε περίπτωση ισχυρής εισροής προσφύγων, ανάλογης με το καλοκαίρι του 2015, ενεργοποιείται ένα σύστημα αυτόματης κατανομής. Σε περίοδους που οι ροές παραμένουν ελεγχόμενες παρέχεται στήριξη στις χώρες υποδοχής, αλλά και οικονομική βοήθεια σε κράτη-μέλη που δηλώνουν διατεθειμένα- σε εθελοντική βάση όμως και όχι υποχρεωτικά- να δεχθούν πρόσφυγες στο έδαφός τους.
«Η βουλγαρική προεδρία κάνει εξαιρετική δουλειά στην προσπάθειά της να βρει συμβιβαστικές λύσεις» λέει ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής της Κ.Ο. του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στην Deutsche Welle. «Εμείς, ως Ευρωκοινοβούλιο, δηλώνουμε παρόντες και μπορούμε ανά πάσα στιγμή να συμμετάσχουμε στη διαπραγμάτευση με Κομισιόν και Συμβούλιο. Οι προτάσεις της βουλγαρικής προεδρίας δίνουν μία κατεύθυνση, αλλά οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων είναι εκείνοι που καλούνται να λύσουν τον γόρδιο δεσμό. Αναμένω νομοθετική λύση για το μεταναστευτικό πριν τις ευρωεκλογές».
Σκεπτικισμός από την Αριστερά
Ο γόρδιος δεσμός προέκυψε όταν οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης αρνήθηκαν να υλοποιήσουν αποφάσεις της ΕΕ για υποχρεωτικό διαμοιρασμό των προσφύγων από τις χώρες υποδοχής, κυρίως την Ελλάδα και την Ιταλία. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει δικαιώσει την Κομισιόν, αλλά οι «απρόθυμοι» της ΕΕ επιμένουν στην άρνησή τους, επιστρέφοντας το «μπαλάκι» στις χώρες υποδοχής, από τις οποίες ζητούν καλύτερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων. Από αυτή την άποψη η πρόταση της βουλγαρικής προεδρίας φαίνεται ως υπαναχώρηση σε σχέση με τα συμπεφωνημένα.
Θα λύσει τον γόρδιο δεσμό η συμβιβαστική πρόταση; «Προφανώς όχι», λέει η Γκάμπι Τσίμερ, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Στρασβούργο. «Αν αναλογιστούμε την κατάσταση που έχουμε και πάλι στην Ελλάδα, αν αναλογιστούμε ότι αφήνουμε μόνη της την Ιταλία, δεν είναι λύση να λέμε ότι δεχόμαστε ανακατανομή προσφύγων μόνον όταν η κατάσταση φτάσει στο απροχώρητο, όπως το 2015. Θέλουμε αλλαγές στο καθεστώς του Δουβλίνου» λέει η Γκάμπι Τσίμερ στην Deutsche Welle. «Θέλουμε πολιτική διαχείρισης στην κατανομή προσφύγων, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις πεπερασμένες δυνατότητες των κρατών-μελών, αλλά δεν θα επιρρίπτει όλα τα βάρη στις χώρες υποδοχής, οι οποίες επωμίζονται τεράστιες δυσκολίες, προκειμένου να σώσουν αυτούς τους ανθρώπους...».
Αναζητώντας «νέα εργαλεία πολιτικής»
Και για τους ευρωπαίους Σοσιαλιστές, το ζητούμενο είναι η κοινή διαχείριση. Όπως δήλωσε στο Στρασβούργο, μιλώντας στους δημοσιογράφους, ο επικεφαλής της Σοσιαλιστικής ομάδας Ούντο Μπούλμαν «χρειαζόμαστε μία πολιτική συνεργασίας στο προσφυγικό και δεν μπορεί να εναποθέτουμε την ευθύνη στις χώρες υποδοχής. Πρέπει ολόκληρη η ΕΕ να επιδείξει υπευθυνότητα, να συμφωνήσει σε νέα εργαλεία πολιτικής. Στο παρελθόν αυτή ήταν η γραμμή της Κομισιόν. Ξέρω ότι στη σημερινή συγκυρία δεν είναι πολύ εύκολο να γίνει αυτό, αλλά πρέπει να προσπαθήσουμε...».
Την Τετάρτη έξι πολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου, από την Αριστερά μέχρι την ευρω-σκεπτικιστική «Ευρώπη της Ελευθερίας και της Άμεσης Δημοκρατίας» (EFDD) ανακοίνωσαν ότι συμφωνούν σε κοινή πρόταση για την αναθεώρηση του Δουβλίνου. Και διερωτώνται πώς είναι δυνατόν να συννενούνται τόσο ετερόκλητες πολιτικές δυνάμεις, αλλά να μην μπορούν να συνεννοηθούν οι ευρωπαίοι ηγέτες. Σε κάθε περίπτωση, αφήνει να εννοηθεί η επικεφαλής των Ευρωπαίων Πρασίνων, Σκα Κέλερ, η πρόταση της βουλγαρικής προεδρίας δεν κομίζει κάτι νέο. «Αισθάνομαι δυσπιστία όταν ακούω για σχέδια που θα εφαρμοστούν σε κατάσταση έκατκτης ανάγκης» λέει η γερμανίδα ευρωβουλευτής. «Και σήμερα υπάρχουν αποφάσεις για διαμοιρασμό προσφύγων σε περίπτωση ανάγκης, οι οποίες όμως προϋποθέτουν ότι τα κράτη-μέλη θα συνεννοηθούν. Μέχρι στιγμής δεν το έχουν κάνει. Φοβάμαι λοιπόν ότι πρόκειται για εξαιρετικά σχέδια επί χάρτου, τα οποία όμως στην πραγματικότητα δεν βοηθούν...».
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
