Πριν από 125 χρόνια στη Νέα Ζηλανδία για πρώτη φορά γυναίκες απέκτησαν δικαίωμα ψήφου. Μέχρι σήμερα τα αιτήματα παραμένουν τα ίδια: ίση αμοιβή για ίση εργασία, καταπολέμηση ενδοοικογενειακής βίας, καριέρα, οικογένεια.
Ήταν οι πρώτες στον κόσμο που απέκτησαν δικαίωμα ψήφου. Πρόκειται για τις γυναίκες στη Νέα Ζηλανδία που από το 1893 τους δόθηκε το δικαίωμα να συμμετέχουν στις εκλογές, ένα τέταρτο του αιώνα νωρίτερα από ό,τι στη Γερμανία. «Η Νέα Ζηλανδία είναι προοδευτική χώρα, μας αρέσουν οι νεωτερισμοί και δεν έχουμε φόβο να πούμε τη γνώμη μας», δηλώνει η υπουργός Φυσικού Πλούτου Eugenia Sage. Εκτός από αυτό το υπουργείο η Sage εκπροσωπεί και την υπουργό Γυναικών Τζούλι Αν Γκέντερ. Ευρύτερα γνωστή έγινε όταν χρησιμοποίησε το ποδήλατο για να πάει στο μαιευτήριο και να γεννήσει το πρώτο της παιδί. Τώρα έχει πάρει τρίμηνη άδεια μητρότητας.
Στην γυναικεία πρωτοπορία η Νέα Ζηλανδία…
Αλλά και η πρωθυπουργός της χώρας Τζακίντα Άρντερν πήρε άδεια για 6 εβδομάδες μόλις γέννησε το παιδί της. Τα καθήκοντά της ανέλαβε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Έτσι δεν χρειάστηκε να καθυστερήσει η διαδικασία διακυβέρνησης της χώρας με λήψη αποφάσεων. Αλλά η μεγαλύτερη αναστάτωση προκλήθηκε μετά τη γέννα, αρχές Σεπτεμβρίου, όταν επέστρεψε εσπευσμένα με ειδική πτήση από τη νήσο Ναουρού στον Ειρηνικό στην πατρίδα της. Ήθελε να είναι με την 11μηνη κόρη της, γιατί τη θήλαζε. Στον φορολογούμενο κόστισε το ταξίδι γύρω στα 56.000 ευρώ. Είναι λοιπόν η Νέα Ζηλανδία μια χώρα όπου άλλες μπορούν να τη μιμηθούν για τις προόδους της σε γυναικεία ζητήματα; Και ναι και όχι. Σύμφωνα με την κατάταξη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ WEF του 2017 η χώρα καταλαμβάνει την 9η θέση σε ό,τι αφορά τις διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, 3 θέσεις πριν τη Γερμανία αλλά πίσω από την Ιρλανδία, τη Νορβηγία και τη Φινλανδία, όπου οι διαφορές είναι απειροελάχιστες.
Ο συγκεκριμένος δείκτης αξιολογεί τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα όχι μόνο με οικονομικά κριτήρια, αλλά και σε σχέση με τη μόρφωση, την υγεία και την πολιτική. Η Νέα Ζηλανδία καταλαμβάνει καλή θέση στους τομείς παιδείας, συμμετοχής των γυναικών στον εργασιακό κόσμο και την υγεία. Στη συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα κατατάσσεται πάνω από το μέσον όρο. Στις βουλευτικές εκλογές του 2017 46 γυναίκες κατέλαβαν έδρα στη Βουλή. Πρόκειται για ποσοστό 38,4%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στη γερμανική βουλή ανέρχεται στο 30,9%. Το 1933 για πρώτη φορά γυναίκα βουλευτής ανέλαβε τα καθήκοντά της στη Νέα Ζηλανδία. Σήμερα Γενική Κυβερνήτης της χώρας είναι επίσης γυναίκα, η Πάτσι Ρέντι, η οποία εκπροσωπεί τον αρχηγό του κράτους, την βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ.
…αλλά οι αγώνες συνεχίζονται
Κοσμοσυρροή γυναικών έξω από εκλογικό κέντρο στη Γερμανία του 1919
Παρόλα αυτά οι Νεοζηλανδές δεν εγκαταλείπουν τα χαρακώματα. Για παράδειγμα, η Τζακίντα Άρντερν, όταν ανέλαβε επικεφαλής του Εργατικού κόμματος, έπρεπε να δώσει λογαριασμό για τα σχέδιά της να αποκτήσει παιδιά. «Θεωρώ απαράδεκτο το ότι σε εργαζόμενες γυναίκες τίθενται τέτοιες ερωτήσεις» λέει. Και όταν λίγο μετά την νίκη της στην προεδρία του κόμματος ανακοίνωσε ότι ήταν έγκυος, δεν εισέπραξε μόνο συμπάθεια. Υπήρξαν σχολιαστές στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης που την κατηγόρησαν ότι άργησε και ότι παραπλάνησε τη χώρα. «Δεν θα είμαι δα η πρώτη γυναίκα που θα πρέπει να οργανώσει τη ζωή της multitask» έλεγε για το διπλό ρόλο που επρόκειτο να αναλάβει.
Στις περισσότερες δυτικές δημοκρατίες οι γυναίκες κατοχύρωσαν το δικαίωμα του εκλέγειν μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη Γερμανία ήταν τον Νοέμβριο του 1918, στην Ελβετία το 1971, στην Ελλάδα το 1952 σε βουλευτικές εκλογές και το 1934 σε δημοτικές. Το γυναικείο κίνημα στη Νέα Ζηλανδία βασίζεται στους ακούραστους αγώνες πρωτοπόρων όπως η Κέιτ Σέπαρντ. Στο γραπτό αίτημά της μήκους 274 μέτρων υπέγραψαν 25.521 γυναίκες και οι ακτιβίστριες το παρέδωσαν πριν από 125 χρόνια στο κοινοβούλιο στο Ουέλλιγκτον, τυλιγμένο σε ξύλο σκούπας. «Εάν γυρίσουμε πίσω πριν από 125 χρόνια είναι σαφές ότι τότε οι γυναίκες κατάφεραν το ακατόρθωτο» λέει η Άρντερν με αφορμή την επέτειο. «Σε πολλές οικογένειες υπάρχουν γιαγιάδες και θείες που υπέγραψαν την αίτηση. Αγωνίστηκαν για προβλήματα που μας απασχολούν ακόμη και σήμερα, οικονομική ανεξαρτησία, ελευθερία από τη βία, ίση αμοιβή. Η χώρα χρωστά σε αυτές τις γυναίκες την πρόοδό της, να μπορούν να ψηφίζουν και να κάνουν καριέρα μαζί με οικογένεια».
Ζιλ Σέρερ, Ιβόνε Μαρσάλ/Ειρήνη Αναστασοπούλου
Ζιλ Σέρερ, Ιβόνε Μαρσάλ/Ειρήνη Αναστασοπούλου
